Didem ERYAR ÜNLÜ
Yaşadığımız evler öncelikle sağlam olmalı. Doğayla uyum içinde olmalı. Fakat bir yandan konut fiyatlarının yükselmesi, diğer yandan dünya üzerindeki insan sayısının çevre üzerinde yarattığı etki, barınma konusundaki endişeleri hızla artırıyor. Bu nedenle, son yıllarda çevre dostu çözümler ön plana çıkıyor. Sürdürülebilir binalar, yenilenebilir kaynakların ve yenilenebilir enerjinin kullanımını da beraberinde getiriyor. Saman, bambu veya ahşap paletlerle inşa edilen evlerin sayısı tüm dünyada hızla artıyor. Peki, beton kullanılmadan yapılan evler dendiğinde, aklınıza ne tür evler geliyor?
Toprağın kendisinden daha doğa dostu ne olabilir? Ayaklarımızın altındaki toprağı kullanarak inşa edilen evler, sürdürülebilir inşaatın en mükemmel örneklerinden biri.
Aynı zamanda, en dayanıklı örneklerinden de. Bu yapı teknikleri arasında koçanlı, sıkıştırılmış toprak ve toprak torbalı binalar yer alıyor. İlk ikisi belirli bir kil karışımıyla yapılırken, “toprak torbaları” daha modern bir yapı malzemesi olarak ön plana çıkıyor.
“Koçan ev” denildiğinde aklımıza mısır koçanlarıyla inşa edilmiş bir ev gelebilir. Ancak bu koçanlar, mısır koçanı değil. Yeşil inşaatta ‘koçan’, saman ve toprak karışımı bir malzemeyi ifade ediyor.
Bir diğer uygulama ise, “toprak torbalı evler” Bu; büyük bir toprak torbasıyla inşa edilen evler için kullanılan bir metafor değil, ancak bu evlerin toprak malzemelerle dolu torbaların kullanılmasıyla inşa edildiği doğru. Toprak torbaları düz veya kavisli duvarlar yapmak için dikey olarak; çatı yapmak için ise kubbe şeklinde binaya istifleniyor. Torbalar, bir yalıtım malzemesi olan ezilmiş volkanik kaya gibi toprak malzemeleriyle doldurulabilir.
Bambu evler, keresteden inşa edilen evlere oranla çok daha çevre dostu bir alternatif olarak değerlendiriliyor.
Çok güçlü bir malzeme olan bambu; evlerin kasırga ve depremlere karşı dayanıklı olmasını sağlıyor.
Tiny house, minimalist yaşam felsefesi ve sadelik ana temasıyla tasarımı yapılan, genellikle doğa ile iç içe bir yaşam sürmek isteyenlerin tercih ettiği; küçük boyutlu, işlevsel, gereksiz alanlar barındırmayan 30 metrekareye kadar küçük ev modellerine verilen bir isim. Tiny House, sabit ya da mobil tarzda kullanılabiliyor. Yeşil yapı malzemeleri veya geri dönüştürülmüş malzemeler kullanılarak inşa edilen bu kompakt evler, sofistike ısıtma ve soğutma çözümlerine ihtiyaç duymuyor, kolayca farklı bir yere taşınabiliyor ve karbon ayak izini önemli ölçüde azaltıyor.
Aynı zamanda küçülmek, mümkün olan en az enerjiyi tükenmek, sürdürülebilir kaynakları kullanmak, öze dönmek, doğayla bütünleşmek adına da bu yapılar çok fazla tercih ediliyor.
Ahşap kesinlikle en yaygın yapı malzemelerinden biri; ancak, ahşap sürdürülebilir bir malzeme olarak değerlendirilse de, ormansızlaşma sorununu dikkate almak gerekiyor. Bu nedenle, ahşap bir eve yatırım yapmak istediğimizde, sertifikalı ağaçlarla veya sürdürülebilir inşaat yöntemleri kullanılarak yapılabilecek kütük veya kereste gibi malzemeleri kullanmak gerekiyor.
‘Cordwood’, bir duvar inşa etmek için kısa kütüklerin çapraz olarak yığıldığı, bunları kalıcı olarak sabitlemek için harç veya koçanın kullanıldığı doğal bir inşaat yöntemi için kullanılan bir terim. Bu yöntemle; normalde yakacak odun olarak kullanılan ağaç gövdeleri ve ağaç dallarının kısa bölümleri kullanılıyor. Ahşap duvarlar aynı zamanda mükemmel bir yalıtım sağlıyor.
Sürdürülebilir malzeme dendiğinde öne çıkan alternatiflerden biri de taş evler.
Kayalarla inşa edilen taş evler doğal güzelliklerinin yanı sıra, ek boyama gerektirmezler ve ısıyı duvarları içinde depolayabilirler. Her ne kadar, taş evler karanlık çağlardan kalma bir fikir gibi görünse de, aslında parlak ve sürdürülebilir bir fikir olduğu tartışılmaz.
Samandan inşa edilmiş evlerin en önemli iki avantajı, ucuz olması ve mükemmel yalıtım sağlaması. Daha da önemlisi, saman balyalarının tarımın bir yan ürünü olması, normalde çöpe gidecek olan bir malzemenin ileri dönüşümünün sağlanmasına yol açıyor.
Ahşap paketlerden inşa edilen evler özellikle afet konutları için uygun fiyatlı bir çözüm olarak ön plana çıkıyor. Malzemenin yeniden kullanılabilir olması, geri dönüşümünün kolaylığı ve enerji tasarrufu sağlaması, tercih nedenleri arasında yer alıyor.
