Tunç DİPTAŞ
Zorlu bir yılı daha geride bıraktık. Kişisel olarak yaşadığımız türlü problemlerin yanı sıra ülkenin üstündeki kara bulutlar bizi etkiliyor. Bölgemizdeki savaşlar tüm acımasızlığı ile devam ediyor. Deprem, sel, orman yangınları da geçmiş yılları aratırcasına artıyor. Enflasyon ve işsizlik, sadece ülkemizde değil tüm dünyada sıkıntı yaratıyor. Kur dengesizliği ve belirsizlikler ekonominin üzerindeki baskıyı artırıyor. En zoru da 2024 yılına on binlerce kişi işini kaybetmiş olarak giriyor.
Bir de bütün bunların üstüne teknolojinin gelişmesi ile değişen dünyanın davranışları ve farklılaşan insanlarına alışmaya çalışıyoruz. Yeni dünyada sözünü tutmayı eski moda alışkanlık olarak görenler, kolay yoldan çabuk kazanç elde etmek isteyenler, fazla çalışmadan köşeyi dönmenin yolunu arayanlar… İşte ve evde gözünü telefonundan ayıramayanlar, bağ kurmayı sosyal medyadan beğeni toplamak zannedenler, hep daha fazlasını isteyenler, insana değil sayılara odaklananlar her geçen gün daha fazla kültürün bir parçası haline geliyor.
Hiç kuşku yok ki geçen yıldan daha zor bir yıl bizleri bekliyor ve her yıl olduğu gibi önümüzde iki yol duruyor. Ya kahraman rolüne bürünerek, dünyaya gülümseyerek bakacağız ya da kurban rolüne girerek mutsuzluk sendromu yaşayacağız.
Kolay zamanlar zayıf insanlar, zayıf insanlar zor zamanlar, zor zamanlar da güçlü insanlar yaratır. Güçlü insanlar zor zamanların kahramanlarıdır. Zayıf insanlar kurban olmayı seçenlerdir.
‘Kahraman’ın Yolculuğu’ kitabıyla harika bir eser ortaya koyan Joseph Campbell, tarihteki birçok kahramanının hikayesini şöyle özetler:
1) Yola Çıkış: Her kahramanın bir doğuşu vardır. Birey sıkıcı ve rutin bir hayat içerisinde yaşar, konfor alanının dışına çıkmak istemez. Ancak hal bu ya zorluklarla, problemlerle karşılaşır.
2) Macera: Sorunları aşmaya çalışırken, bilge bir akıl hocası ile tanışır. Onun yol göstericiliğiyle kendi içine bir yolculuk yapar. Kendini keşfeden, güçlü yönlerini öğrenen birey, zorlukların üzerine gider ve kahraman olur.
3) Dönüş: Kendini gerçekleştiren kahraman, ermiş bir kişilik olarak, bildiklerini aktarmak için doğup büyüdüğü yere geri dönüş yapar.
Hollywood filmlerinin kahramanlarının hikayesi de böyledir. Kahraman olmak için illa bir savaşta komutan ya da devletin başı olmak, bir insanı kurtarmak gerekmez. Gündelik hayatta da zorlukları aşıp kahraman olmak pekâlâ mümkündür.
Kahraman cesur ve kendine güvenli kararlar alırken, kurban korkak ve titrek adımlarla yol alır. Kahraman empatiyi, sevgiyi ve özgürlüğü tercih ederken kurban çatışmayı, endişeyi, modern köleliği seçer.
Kahraman, farklılaşarak insanlara katkı vermek için azimle çalışır. Bu yüzden çalışma temposu ve verimi yüksektir. Motivasyonu sadece para kazanmak değil, insanlara yaptıklarıyla ilham vermektir. Öte yandan, kurban rolündeki kişi mutsuzdur. Sürekli onaylanma ihtiyacı içindedir. Vaktini dedikodu ve şikâyet ile harcar. Tüm dikkatini kendini dışarıdan gelebilecek tehlikelere karşı korumaya verir.
Kahraman ya kendini daha iyi hissettirecek ya da kendini geliştirecek insanlarla beraber olur. Kurban rolüne bürünmüş kişi, kendisi gibi öğrenilmiş çaresizliği seçen bireylerle olmayı yeğler.
Kahraman duygusal dayanıklılık gösterirken, kurban suçlamayı, çaresizliği, pasif saldırganlığı, sorumluluktan kaçmayı tercih eder. Kahraman içeriden, kurban dışarıdan beslenir.
İşsiz kaldığınızda, kariyerinize sekte vurulduğunda, para kaybettiğinizde, sevdikleriniz sizi terk ettiğinde, başarışız olup yere düştüğünüzde, sorumluluklar ağır geldiğinde, tükenmişlik sendromu yaşadığınızda, hata yaptığınızda, ülkenin ekonomisi kötüye gittiğinde, etrafınızdaki herkes olumsuz konuştuğunda, size inanan kimse kalmadığında, size öfkeyle saldırıldığında, adaletsiz kararlara maruz kaldığınızda kendinize sormanız gereken tek bir soru vardır: Kahraman mı olacağım kurban olarak mı kalacağım?
2024’ün kahramanın manifestosunu yazacağınız bir yıl olması dileğiyle…
Kahraman cesur ve kendine güvenli kararlar alırken, kurban korkak ve titrek adımlarla yol alır. Kahraman empatiyi, sevgiyi ve özgürlüğü tercih ederken kurban çatışmayı, endişeyi, modern köleliği seçer.
