Okan ALTAN
Söz konusu ‘Elektrikli’ olunca, yıllardır Tesla, iki yıldır da Volkswagen’in yaptıkları konuşuluyor… Oysa, uzaklarda, Çin’de BYD logolu irili ufaklı elektrikliler çok uzun yıllardır rekor adetlerde satılıyor.
Geçtiğimiz yıl, ‘Paris Mondial de l’Automobile’ fuarında resmen Model S rakibi amiral gemisi Han’ı bir yeni süper batarya teknolojisi ile gösteren ve Batı Avrupa pazarına yeniden güçlü bir giriş yapan ‘BYD/Build Your Dreams’, aslında otomobillerden başka, otobüs ve tren üreticisi olarak Avrupa maceralarına çok eskiden başlamıştı. Aynı zamanda CATL’ın ardından dünyanın en büyük batarya ve pil hücresi üreticilerinden biri olan BYD’nin akıllı telefon ve bilgisayar gibi elektronik ürünlere yönelik bileşenleri de grubun geniş portföyünde bulunuyor.
Fakat, gelişmiş ülkelerin pazarlarında yer edinmenin lüks sedan kasasından geçtiğinin farkında olan BYD, Han modeliyle boy gösterisine başlıyor.
2021’de 730 bin adetle SAIC’in ardından Çin’in en büyük ikinci NEV yani ‘yeni enerji’ markası olan BYD, her yıl satışlarını iki misline çıkararak büyümeye devam ederken, elektriklilerin yanında hibrit modellerini de üretiyordu. Fakat bir yıldır içten yanmalı motorlu araç üretimini de durduran markanın artık tek konusu, üçüncü nesil e-platformunu başlattığı tam elektrikliler… 2022’yi de 1,2 milyon adedi geçerek kapatan markanın Avrupa’da 2023 yılında 200 bin adetlere ulaşmayı planlaması, baş döndürücü.
1995 yılında Kimyager Wang Chuanfu tarafından 20 çalışanla pil üretimi için kurulan şirket, şu anda 35 bini mühendis ve teknisyen olmak üzere 290 binden fazla kişiye istihdam sağlıyor. Fabrikalarından otobüsler, forkliftler, minibüsler, küçük kamyonlar ve 2003’ten bu yana da otomobiller çıkıyor. Elektrikli otomobillerde Çin pazarının yüzde 15’ine hakim olan BYD’nin özellikle ekonomik ve orta sınıf modellere odaklanması, çok hızlı büyümesinin ardındaki şifre…
Türkiye’ye de Atto 3 ve Tang isimli SUV modelleriyle başta Toyota Plaza’lara gelmesi beklenen BYD, 5 metre uzunluğundaki sedanı Han modelinin 521 km ile gerçekten uzun menzil arayanların ilgisini çekmek istiyor…
VW ID.7, BMW i5 ve EQE 500 sikletinde maça çıkacak ve 516 HP’lik dört çekerli performansıyla iddiasını gösterecek. Şık donanımının altında 380 kW 700 Nm maksimum torklu çift e-motoru, 85,4 kWh enerji deposu ve 0-100 km/h 3,9 saniyelik hızlanmasıyla da, lüks sınıf otomobil istikametinde ilerleyecek.
Uzun gövdesi ve yandan Coupé tarzı dinamik formuna imza atan tasarımcısı ise, Alfa Romeo, Audi ve Lamborghini’den çok iyi tanığımız bir Alman, Wolfgang Egger… Önde krom kuşağın arkadaki LED stoplarla simetrisi ve ince ışıkları, dizaynın karakteristiğini oluşturmuş.
Aşırı fütüristik olmayan, minimalist sayılabilecek kabin içinde tamamen dijital ve yapılandırılabilir göstergeler, multimedya ve araç işlevleri için ön paneldeki 15,6 inçlik büyük bir yatay dokunmatik ekran, otomatik park sistemi, sürüş programları veya ses seviyesi gibi işlevler ve güçlü Dynaudio ses sistemi de, ilk göze çarpan ayrıntıları…
2.920 mm dingil mesafesi üstündeki 4.995 mm uzunluk, 1.910 mm genişlik ve 1.495 mm yükseklik, 245/45 R19 lastikler dışında önden çekerli varyantı da olan Han’ın bu tek motorlusu 180 kW yani 241 HP ve 350 Nm ile 7,9 saniyelik akselerasyon vaadinde… Hatta, Çin ölçüm döngüsüne göre 715 km’ye ulaşabilen bu tek motorlunun yanında iki motorlusu oralarda 610 km menzil iddiasında…
Şarjı %30’dan 80’e yarım saatte dolabilen 120 kW şarj hızında geliştirilmiş BYD Han’ın asıl kozu ise, dış etkilere karşı daha kararlı korumalı ve kazalarda yangın riskini minimize eden ‘Blade’ bataryası… Geleneksel lityum-iyon’lara göre ağır yük altında 10 kez daha az ısınan ve alev alması çok zor olan bu daha az hassas lityum demir fosfat bataryanın sıradan kullanımda 400 kilometrenin altında bir menzil çıkarmayacağını tahmin ediyoruz. Ayrıca maksimum 2 kW çıkışlı cihazlar için entegre bir AC prize de sahip olan Han, örneğin evlere acil durum güç kaynağı olarak da bağlanabiliyor…
Lityum demir fosfat kimyasının, demiri elde etmenin manganez, nikel ve hatta kobalttan çok daha kolay olmasıyla bir çok yerde kullanıldığını biliyoruz. Yönetilebilir enerji yoğunlukları karışmayan 11 kWh’lık buzdolabı boyutundaki yaygın modellerin tam 8 misli daha yüksek kapasitelisini ve hücrelerinin dizilimi yüzde 50 daha iyi alan kullanımı sağlamasıyla yarı boyutta üretmeyi başarmış olan BYD, 20 yıl öncesinin süper otomobillerin KERS yapılarındaki aynı batarya türünden esinlenmiş… Lewis Hamilton da, Formula 1 2008 sezonunu arkasında bu lityum demir fosfat bataryayla dünya şampiyonu olarak tamamlamıştı… Batarya içeriğiyle ilgili hammadde sorunu daha az olmasıyla fiyatları Avrupa’da 39.200 ila 72.000 Euro arasında değişecek olan bu sedan ile BYD, kendi üretimi küçültülebilmiş bu sıra dışı sağlam pilleriyle, Li-Ion’larla aynı boyutlarda, fakat daha uzun sürüş sözü veriyor.
İri duruşu ve performans verileriyle bir üst sınıftaymış gibi görünmesi de, tedarik sorunu yaşamadan kısa vadeli teslimat süreleriyle de Avrupalı rakipleri karşısında avantajlı olacak gibi…
