Aslı BARIŞ
‘Büyüt Hayallerini’ projesi nasıl ortaya çıktı?
Başlangıcı 2021 yılında, Dünya Kadınlar Günü haftasında projemizin yayın tarafındaki ilk ürünü ‘İlham Veren Adımlar’ kitabımızın lansmanı ile oldu. Bu projemize İstanbul Vakfı çatısı altında, bütün çocuklara hayallerini büyütmeleri için cesaret verme, “ben de yapabilirim” demeleri için onları destekleme düşüncesiyle başladık. Çocuklar hayallerini kurarken onların önlerine çıkan engelleri kaldırmak, tüm çocukların özgürce hayallerinin peşinden gitmelerine imkan sağlamak isteğiyle yola çıktık. Kitabımız da tüm bu isteklerin ışığında oluştu. Maalesef, hala cinsiyet eşitsizliği en temel problemlerimizden biri olduğu için önceliğimizi kız çocuklarına verdik. Hayallerine ışık olması için kitabımızda kız çocuklarını Türkiye’de yaşamış ve yaşamakta olan 40 kadının başarılı hayat hikayeleriyle tanıştırdık. Hikayeler kendi alanlarında bayşarılara imza atmış 40 değerli yazarımızın kalemiyle kitabımızda hayat buldu. ‘İlham Veren Adımlar’ tamamen gönüllülük esasıyla hazırlandı ve çocuklarla buluştu; herkese emekleri için tekrar teşekkür ederim.
Ayrıca şunu da eklemek isterim, biz bütün çocuklara ulaşabilmeyi amaçlıyoruz. Bu amaç ışığında da kitabın İngilizce ve Portekizce çevirisi için Brezilya İstanbul Başkonsolosluğu, Arapça ve Farsça çevirisi için Birleşmiş Milletler Mülteci Yüksek Komiserliği (UNHCR) ile iş birliği gerçekleştirdik. İngilizce kitabımız yayımlandı; Portekizce, Arapça ve Farsça basımının çalışmaları sürüyor.
Bu sene mart ayında ‘İlham Veren Adımlar’ buluşması gerçekleşmişti… Başka ne türlü etkinlikler düzenlendi?
Dediğim gibi projemizle tüm çocuklara ulaşmayı hedeflediğimiz için bizim açımızdan şehir dışı ziyaretleri çok önemli bir yer tutuyor. Bu nedenle Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin davetiyle Mersin’deki çocuklarla buluşmak bizim için çok kıymetliydi. İBB’nin düzenlemiş olduğu 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’ndaki karnavalda çocuklarla bir araya geldik; FestZ’de kitabımızın yazarlarından Pelin Batu ve Nasuh Mahruki’nin katılımıyla ‘Büyüt Hayallerini Kitap İmzası’ ve gençlerin eğlenmesi için ‘Büyüt Hayallerini Hazine Avı’ oyununu gerçekleştirdik. Bu sene İstanbul Vakfı ve TÜRSAK Vakfı iş birliği ile İBB’nin Mahalle Evleri’ndeki çocuklarla 18. Uluslararası Çocuk Filmleri Festivali’ni yaptık ve yine iş birliğimizi devam ettirerek birlikte Büyüt Hayallerini Kısa Film Yarışması gerçekleştiriyoruz. ‘Başarılı Kadın Hikayeleri’ temasında hazırladıkları senaryolarla yarışmaya başvuran gençler arasından finale kalan 10 senaryonun çekimlerinin yapılabilmesi için yapım desteği verdik. Ekim ayında ilk üçe giren filmler için bir ödül töreni düzenleyeceğiz.
Özellikle ‘Büyüt Hayallerini’ eğitim bursu desteğimizi alan öğrencilerimizle çeşitli etkinliklerde sık sık bir araya geldik. Yakın zamanda bizi mutlu eden etkinliklerimizden biri de ‘Büyüt Hayallerini Mezuniyet Töreni’mizdi. 300 kız öğrencimiz arasından 30’u üniversitelerinden mezun oldu ve biz de onların bu önemli gününü birlikte kutlamak için tüm bursiyerlerimizin katılımıyla bir tören düzenledik. Onlarla birlikteliğimizi, Büyüt Hayallerini çatısı altında geliştirdiğimiz birçok çalışmayla da kuvvetlendiriyoruz. Bunlardan biri Kültür AŞ iş birliği ile bursiyerlerimize İstanbul’un önemli kültür-sanat alanlarında part-time çalışma imkanı sağladığımız istihdam çalışmamız. Bir diğeri de KİPTAŞ iş birliği ile üniversite öğrencilerinin iş hayatına hazırlıklarında desteklenmesi için yaptığımız Büyüt Hayallerini Eğitim Kampı. Kampımızın ilkini yine bursiyerlerimizin katılımıyla hayata geçiriyoruz. Aslında saymakla bitmez; maddi, kültürel, deneyimsel olarak çok yönlü ve her alanda gençlere dokunabildiğimiz etkinliklerimiz, çalışmalarımız var. Tüm detayları Büyüt Hayallerini ve İstanbul Vakfı sosyal medya hesaplarından takip edebilir, bizi destekleyebilirsiniz.
Proje, öğrenciler için bir burs havuzu oluşturuyor, öyle değil mi? Bundan sonraki süreç nasıl ilerliyor, kaç öğrenci burstan faydalandı?
Evet, geçtiğimiz yıl projeyle birlikte eğitim bursu desteğimizi de hayata geçirdik. ‘İlham Veren Adımlar’ kitabımızın geliri ve değerli bağışçılarımızın katkılarıyla 2021-2022 öğretim döneminde ortaokul, lise ve üniversiteye giden 300 kız öğrenciye eğitim bursu sağladık. Bursiyerlerimiz eğitim hayatlarında başarılı, ancak maddi zorluklar yaşayan öğrencilerden oluşuyor. Ülkenin dört bir yanından İstanbul’da okumaya gelen üniversiteli gençler, ailesinin maddi durumu sebebiyle eğitim koşulları zorlu olan lise ve ortaokula giden kız öğrencilerimiz… Hepsinin hayatına ufak da olsa dokunuyoruz ve sadece maddi olarak yanlarında olmuyoruz. Yıl boyunca yaptığımız etkinliklerde de bir araya gelerek bir aile gibi oluyoruz ve bir ailede olduğu gibi birbirimizi destekliyoruz. Bu arada mutlulukla belirtmek isterim ki, yeni öğretim yılında bizden burs alan öğrenci sayımızı artırıyoruz. Şu anda süreç devam ediyor; ancak 2022-2023 öğretim yılında toplam 1000 kız öğrenciye eğitim bursumuzu ulaştırmayı hedefliyoruz. Ne kadar çok destekçimiz olursa o kadar çok geleceğimizin aydınlık yüzü genç kızlarımıza ulaşabilir, onların eğitimlerine destek olabiliriz.
Sırada ‘Birlikte Güçlüyüz’ kitabı var, öyle değil mi? Ne zaman yayınlanacak, bu kitapta bizi neler bekliyor?
Aslında ‘Büyüt Hayallerini’ projemizin yayın tarafında bir üçleme planladık. İlki ‘İlham Veren Adımlar’ kitabımızdı, ‘Birlikte Güçlüyüz’ de ikinci kitabımız olacak. ‘Birlikte Güçlüyüz’ kitabımızda kadınların ve erkeklerin ortak başarı hikayelerinin anlatıldığı bir kitap için yola çıkıyoruz. Hazırlıklarımız devam ediyor, 2023 yılının ilk yarısında okuyucularıyla buluşturmayı planlıyoruz.
Projenin başladığı günden beri nasıl tepkiler aldınız?
İnanın projemiz, çalışmalarımızı duyan herkes tarafından o kadar çok sahiplenildi ki öngördüğümüzden çok daha hızlı bir şekilde büyüyor, genişliyor. İnsan toplumsal bir varlık ve bizim ülkemizin kültüründe birlik olma duygusu çok gelişmiş aslında. Bunun da etkisiyle projeye bu kadar çok sahip çıkıldığını düşünüyorum. Dayanışmayı hissetmeye, birbirimizin hayatına dokunmaya, hayatın zorluklarının üstesinden birlikte gelme isteğimiz ve ihtiyacımız var. ‘Büyüt Hayallerini’ de aslında tam da bu dayanışmayla var olan ve kök salan bir proje olduğu için de en başından beri güzel yürekli insanların gönülden desteğini hissediyoruz.
Tabii çocuklarımızdan, gençlerimizden gelen bir mutluluk veriyor bize. Projeye dahil oldukça onların hayata daha da umutla baktıklarını görüyoruz. Hatta çalışmalarımızı büyütmek için onlar da mücadele ediyor, bizimle birlikte başka kız çocuklarına ulaşarak onları desteklemek için emek veriyorlar.
Cinsiyet ayrımcılığını odağına alan bir proje ama yine de sormak isterim, piyasaya çıkacak diğer kitap sadece kız çocuklarına mı yönelik?
Hayır, belirttiğim gibi hem kız hem erkek çocuklarına yönelik olacak. Hatta şunu da söylemeliyim ki ne ilk kitabımız ne de diğer iki kitabımız yalnızca çocuklara yönelik. Her cinsten, her yaştan kişilere ilham olacak; anlattıkları hikayelerle yıllar geçse de birilerine verecek kitaplarımız. Hatta birçok yetişkinden İlham Veren Adımlar kitabımız için “bu kitap sayesinde ne kadar çok tanımadığım önemli insanla tanıştım ve sayenizde umut, cesaret doldum” şeklinde tepkiler aldık, alıyoruz.
'İlham Veren Adımlar’a dönersek… Adı üzerinde, pek çok ilham veren hikaye var kitapta... Bunların içinden sizi en çok etkileyen hangisiydi?
Birçok kadından ilham alarak büyüdüm, benim bugünkü bakış açımı yaşam felsefemi şekillendiren birçok kadınla tanıştım. İlk gençlik dönemimde yakın ve uzak çevremde yaşadığım ve şahit olduğum kadının yok sayılmasının ya da geri plana atılmasının kabul edilebilir bir şey olmadığını anlamam çok zor bir şey değildi ve bu yolda farkındalığımı pekiştiren kişi elbette Duygu Asena olmuştur. Onun kitaplarıyla, duruşuyla kadın-erkek eşitsizliğinin temel bir problem olduğunu, dünyamızın en büyük yarasının kadınların toplumdaki konumu olduğunu ve bunun dile getirilmesinin gerektiğini kuvvetli bir şekilde fark ettim.
Biraz özele girersek, bir kız çocuğu olarak büyürken sizin en büyük hayaliniz neydi? Kimlerden ilham aldınız?
Hayallerimden bir tanesi güçlü, ayakları yere basan ve kendini sürekli geliştiren bir kadın olmaktı. Kendini sürekli yenileyen, üretimin içinde olan bir insan olmak… Hayata katkı sunmak, hayatın her alanında var olmak…
İki erkek, bir kız çocuk annesi olarak, sizin çocuklarınıza en sık verdiğiniz tavsiye nelerdir?
Her anne gibi çocuklarımın iyi yetişmesi için çabalıyorum. Vicdanlı ve merhametli birer insan olmaları yönünde emek veriyorum. Hayatlarını zenginleştirmeleri için kitap okumaları, yeni bilgilerle kendilerini geliştirmek için emek vermeleri gerektiğini her defasında onlara hatırlatmaya çabalıyorum.
Arel Üniversitesi’nde sosyal sorumluluk dersleri veriyorsunuz. Sosyal sorumluluk projeleri konusundaki bu duyarlılığınız nasıl gelişti?
Birey olmanın, insan olmanın en temel sorumluluklarından bir tanesinin kişinin önce kendine, sonra yaşadığı çevreye, doğaya ve hayata katkı sunması olduğuna inanıyorum. Nasıl bir dünyada yaşamak istiyorsak o dünyayı oluşturmak için hepimizin sorumlulukları var. Bu duyguyla sosyal sorumluluk projeleri her zaman benim için önemli olmuştur. Dolayısıyla öğrenerek, okuyarak, uygulayarak bilebildiğim her şeyi paylaşmayı ve aktarmayı seviyorum.
Anadolu Üniversitesi kamu yönetimi mezunusunuz. Kadir Has Üniversitesi’nde İşletme MBA’i yaptınız. İstanbul Arel Üniversitesi’nde doktora eğitimini tamamladınız. Bunların hepsini de evlendikten hatta anne olduktan sonra başardınız. Eğitim sizin için neden bu kadar önemli?
Eğitim herkes için olması gereken bir süreç. Bir insanın dönüşümü doğal akışında, eğitimlerle gerçekleşmeli. Çünkü insanlık kendi evrimini öğrenerek, eğitilerek gerçekleştiriyor. Ülkelerin de dönüşümünün en temel unsuru eğitim. Evet, bu saydıklarımı başardım kendi adıma. Ayrıca bu süreç benim için henüz tamamlanmadı. Çünkü, yaşamın kendisi de bir eğitimdir. Eğitim hayatımın büyük bir kısmını evlendikten sonra tamamladım, zamanlama tesadüfen öyle oldu. Ama zaten yapmak istediklerinizi geliştirmenin yaşı yok. Her yaşta, her şeyi başarabilir insan; yeter ki gerçekten istesin. Çünkü kişinin kendisine yapmış olduğu yatırım, en değerli yatırımdır.
Gençliğe olan inancınız biliniyor. Bu çerçevede Y kuşağı ve Z kuşağının sosyal meselelere tepki verme refleksini nasıl değerlendirirsiniz?
Daha bilinçli ve bizden çok farklı bir nesil yetiştiği kesin. Bizden farklı olarak kendi bireysel alanlarını ve haklarını korumaya yönelik tavırlarını net ortaya koyuyorlar. Belki de bu dönemin en fazla ihtiyacı olan netlik… Ve ben bunu gerçekten de çok hissediyorum ve bu netlik hoşuma gidiyor. Faydaya yönelik bir sosyal medya kullanımı ve netlik anlayışı birleştiğinde bunun toplumsal faydaya dönüşümü çok daha yüksek olacaktır.
Gençler aslında çok güçlü, bunu görmezden gelmemeliyiz. Bizlere düşen sorumluluk bu gençlerin, çocukların önünü açmak. Yeni çağa uygun eğitim sistemlerini sağlamak, maddi zorluklarını ve önlerindeki engelleri ortadan kaldırmak. Bunları yaptığımızda onlara zaten hayallerinin peşinden gidebilecekleri, kendilerini ifade edebilecekleri, büyük işler başarabilecekleri alanları sağlamış olacağız. Tek dertleri çalışmak ve emek harcamak olmalı.
‘Büyüt Hayallerini’ projesi aslında tam da bu noktada devreye giriyor. Projemizle gençlerin temel ihtiyaçlarını karşılamayı ve imkanlarını genişletmeyi hedefliyoruz. Eğitim dönemlerinin her noktasına dokunmak, koşullarını iyileştirmek ve okul sonrası hayatlarına kadar her yönden onları desteklemek için çalışıyoruz. Örneğin, barınma üniversiteli gençler için en büyük sorun ve maalesef özellikle İstanbul için günümüzün en önemli problemlerinden biri. Bu nedenle projemizin bir sonraki adımı Büyüt Hayallerini Yurdu’nu hizmete açmak. Bu konu bizim önceliğimiz ve bu konuda duyarlı gönül dostlarımızın desteğini tüm samimiyetimizle bekliyoruz.
