Her “hayır”da bir hayır vardır

TUNÇ DİPTAŞ

Bir toplantıdan diğerine koşarken, nedenini bile bilmeden kendinizi oradan oraya sürüklenirken buluyorsanız; bir hedefe ulaşmak için sürekli strateji değiştiriyorsanız hem evde hem işte insanların talepleri arasında sıkışıp kalıyorsanız ve gün sonunda sebepsiz bir yorgunluk hissediyorsanız, durup düşünme zamanı gelmiş demektir.

Sohbet ettiğim, mentorluk ve koçluk yaptığım birçok kişi, stresli iş yaşamlarının ve çevrelerindeki insanların bitmek bilmeyen beklentilerinin altında ezildiklerini paylaşıyorlar. “Ne yapmalıyım?” diye sorduklarında, onlara ilk hatırlattığım şey, hayatlarında nelere “hayır” dediklerine dikkat etmeleri gerektiği oluyor.

“Hayır,” küçük bir kelime gibi görünebilir, ancak doğru zamanda ve doğru şekilde kullanıldığında büyük bir güç barındırır. Genellikle, “hayır” demenin olumsuz bir eylem olduğu, çevremizdeki insanları incitebileceği ve bizi yeni, heyecan verici fırsatlardan mahrum bırakabileceği öğretilir. Bu nedenle, birçok insanın bu kelimeyi kullanmaktan rahatsızlık duyması şaşırtıcı değildir.

“Hayır” diyemememizin asıl sebebi, başkalarını memnun etme ve onlara güven verme arzumuzdan kaynaklanıyor. İnsanların üzülmesinden, hayal kırıklığına uğramasından ya da bizi yargılamasından korkuyoruz. İşte bu yüzden, herkesin beklentilerine cevap vermeye çalışıyoruz. Müdürümüzü, patronumuzu, çocuklarımızı, eşimizi memnun edebilmek için sürekli “Evet” diyoruz. 

Ancak, hayatın sırrı, her fırsata "evet" demekten ziyade, hangi durumlarda "hayır" diyebildiğimizde gizlidir.

Örneğin, yöneticiniz sizden hafta sonu son dakikada bir projeyi yetiştirmenizi istediğinde, hemen kabul edebilirsiniz çünkü takım oyuncusu olarak görülmek istersiniz. Ancak, durup durumu değerlendirdiğinizde, projenin bazı eksiklikleri olduğunu ve hafta sonu bitirmenin gerçekçi olmadığını fark edersiniz. Bu projeye zaman ayırarak, hafta sonunuzu ailenizden ve arkadaşlarınızdan çalmış olursunuz.

İşte tam da bu noktada, "evet" demek yerine "hayır" diyebilmenin gücü ortaya çıkar. Bu güç, sizi ve sevdiklerinizi koruyarak, gerçekten önemli olana odaklanmanızı sağlar.

Daha kolay “hayır” diyebilmek istiyorsanız:

• “Ben kimim?” ve “ne istiyorum?” sorularına net bir yanıtınız olsun. İnsanların beklentilerini karşılamaya çalışmak yerine, kendi özgünlüğünüzü korumayı ve kendiniz olmayı tercih edin. Bu sorular üzerine derinlemesine düşünerek hayat amacınızı ve vizyonunuzu netleştirin. 
• Takdir beklemekten vazgeçerek kendinizi özgürleştirin. Zihninizi “Başkası ne der, benden ne beklerler” düşünceleriyle doldurmazsanız, toplumun beklentilerinin sizin ışığınızı azaltmasına izin vermezsiniz.
• Kendinizi gerçekleştirme yolunda sizi engelleyen her şeye “hayır” diyebilme alışkanlığını edinin. Küçük beklentilere “hayır” diyerek başlayın. Bu küçük adımlar, size özgüven kazandıracak ve zamanla büyük beklentileri de aynı kararlılıkla yönetmenizi sağlayacaktır.
• İnsanların beklentilerini karşılamaya çalışarak mükemmel birisi olma sevdasından vazgeçin. Mükemmellik, sadece bir yanılsamadan ibarettir.
• Size yük getirecek beklentilere her “hayır” dediğinizde, kendinize ne kadar değer verdiğinizi hatırlatın ve bu başarıyı takdir edin.
• “Hayır” dedikten sonra bir bahane söylemeyin, net ve kararlı olun. Bahaneler sunduğunuzda, karşınızdaki kişi bu bahaneleri sorgulayabilir ve sizi fikrinizi değiştirmeye ikna etmeye çalışabilir. Bu yüzden, net bir şekilde "hayır" deyin ve arkasında durun. Kararlılığınız karşınızdaki kişinin sınırlarınızı daha iyi anlamasına yardımcı olacaktır.

Var olmak; beklentileri karşılayarak yaşamak değil, kendini gerçekleştirme yolunda özgün olup dünyaya ilham verebilmektir. Yani amaçsızca toplantıdan toplantıya koşmadan, bir projeden diğerine atlamadan, hayat amacınıza hizmet etmeyen konulara zaman ayırmadan yaşayabilmektir.

Hayata değer katabilmek için hayat amacınıza hizmet etmeyen her şeye “Hayır” deyin.