Şebnem TURHAN
Son dönemde bitki bazlı süt ve peynirlerin yükselişine ayak uyduramayan bitki bazlı etlerin gelişimi için sürpriz bir kaynak dünyanın en zengini ve Amazon’un kurucusu Jeff Bezos’tan geldi. Jeff Bezos’un dünya fonu alternatif proteinlerin geliştirilmesine yatırım yaptı ve 60 milyon dolar başlangıç yatırımı sözü verdi.
Milyarder Amazon kurucusu, devam eden iklim kriziyle hayırseverlik yoluyla mücadele etme yönündeki kamu taahhüdünün bir parçası olarak 2020 yılında Bezos Dünya Fonu'nu kurmuştu. O dönemde Bezos Dünya Fonu, on yılın sonuna kadar hedeflenen hibeler ve yatırımlar yoluyla toplam 10 milyar dolar dağıtma sözü vermişti; 1 milyar doları ise özellikle gıda dönüşümüne aktarılacaktı. Bu 60 milyon dolarlık yeni taahhüt, bu ilk taahhüdün bir parçası.
Yatırım maliyetin azaltılması, kalitenin artırılması ve besin içeriğinin artırılması da dahil olmak üzere bitkisel bazlı ve kültürlü et üretiminin önündeki önemli teknolojik engellere odaklanan Bezos ayrıca Bezos Sürdürülebilir Protein Merkezi kuracak.
Bezos Dünya Fonu Başkan Yardımcısı Lauren Sánchez bu hafta başında hem yatırım hem de merkezin duyuruyu yaptı ve küresel gıda sistemini sürdürülebilir kılmak için acil inovasyon ihtiyacını vurguladı.
Sánchez “Gezegenimizi korurken bu yüzyıl boyunca 10 milyar insanı sağlıklı, sürdürülebilir gıdayla beslememiz gerekiyor. Bunu yapabiliriz ve bu çok fazla yenilik gerektirecek. Dünyamız uzlaşmayla kısıtlanmayan bir gelecek için dönüşüme hazır. En büyük zorluklarımızın çözümleri genellikle sorgulamaya, yeniden hayal etmeye ve yenilik yapmaya istekli olanların sessiz ısrarından gelir" dedi.
Bezos fonunun yanı sıra startuplara da destek vererek bitki bazlı etlerin gelişimine ön ayak oluyor. Dünyaca ünlü sosisli markası Oscar Mayer, Jeff Bezos’un desteklediği startup ile beraber vegan sosisli sandviç ve sosis üretecek.
Şirketten yapılan açıklamaya göre, Kraft Heinz Company'nin markası Oscar Mayer, yatırımcıları arasında Amazon'un milyarder kurucusunun da bulunduğu vegan firma TheNotCompany ile iş birliği yaparak "NotHotDog" ve "NotSausage"ı üretecek.
Veriler insanları beslemek için yetiştirilen çiftlik hayvanlarının, dünyadaki tüm sera gazı emisyonlarının (GHG'ler) yaklaşık yüzde 16,5'inden sorumlu olduğunu ortaya koyarken aynı zamanda çevresel bozulmanın ve biyolojik çeşitlilik kaybının da önde gelen nedeni olduğunu gösteriyor. Geleneksel eti sürdürülebilir alternatiflerle değiştirmek, çevreye verilen zararı azaltmanın etkili bir yolu olarak öne çıkıyor. Zaten vegan olsun olmasın veriler, giderek daha fazla insanın düzenli olarak bitki bazlı protein satın alıp ve tükettiğini gösteriyor. Uzmanlar, bitki bazlı et pazarının 2023'e göre yüzde 13'ün üzerinde bir artışla 2030 yılına kadar 14.27 milyar doları aşacağını öngörüyor.
Hükümetler de alternatif proteinleri benimsiyor ve hem Almanya hem de Danimarka, hayvansal tarımdan daha sürdürülebilir gıda üretimi araçlarına geçmek için bitki bazlı gıdaların teşviki ve üretimine büyük yatırımlar yaptığını duyurdu.
Ancak hayvancılık, kirliliğin ve çevreye zararın önde gelen nedeni olsa da tek neden bu değil. Oxfam Amerika tarafından hazırlanan bir rapor, küresel nüfusun en zengin yüzde birinin (Bezos'un kendisi de dahil) küresel tüketim emisyonlarının yüzde 16'sından sorumlu olduğunu ortaya çıkardı. Ayrıca en zengin yüzde 10'un tüm emisyonların yarısından sorumlu olduğunu da gösterdi. Guardian'a göre, Bezos'un yeni süper yatı tek başına yılda en az 7.154 ton CO2 emisyonu yayıyor. Amerikalıların ortalama kişi başına ortalama 20 ton gibi yüksek bir ortalaması varken, küresel ortalama dört ton seviyesinde.
