Didem ERYAR ÜNLÜ
Bir daha asla tek kadın olduğum bir fotoğrafta olmayacağım, bunu asla yapmayacağım. Tek kadın olduğum bir tartışmaya bir daha katılmayacağım. Kadın temsili konusunun çok ciddiye alınması gerekiyor. Nüfusun yüzde 50’sinin temsil edilmemesini normal kabul etmeye devam edemeyiz”. Bu sözler İspanya hükümetinin Başbakan Yardımcısı ve ‘Ekonomi Bakanı Nadia Calvino’ya ait. İspanyol Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) hükümetinin ağır toplarından olan Ekonomi Bakanı Nadia Calvino, ülkede cinsiyet eşitliği adına sağlanan ilerlemelerden geriye dönüş alametleri olduğu uyarısını yapıyor. Oysa, tarihinde ilk defa kadın bakan sayısının erkek bakandan fazla olduğu hükümette, 23 bakanlığın 14’ü kadınlar tarafından temsil ediliyor.
Başkent Madrid’de Hill and Knowlton’ın bir etkinliğine katılan ve halkla ilişkiler şirketini yönetim organizasyonunda cinsiyet eşitliğini gözettiği için tebrik eden Ekonomi Bakanı, geçtiğimiz günlerde “Artık tek kadının ben olduğum yerlerde fotoğraf vermeyeceğim. Artık bunu yapmayacağım. Benden başka bir kadının dahil edilmediği tartışma etkinliğine katılamayacağım” sözleri ile gündeme geldi.
Calvino, “Bakan olduğum için çağrıldığım ve oradaki tek kadın olduğum pek çok etkinlik gördüm. Nüfusun yüzde 50’sinin mevcut olmadığı durumları artık normal kabul edemeyiz” diyor. Kadın haklarının siyasetin ön planında yer aldığı İspanya’da üniversite diplomalı kadınların sayısı erkeklerden daha fazla; iş ve finans dünyasının üst düzeylerinde yer alan kadın oranı çok az. Her yıl Davos’ta açıklanan Küresel Cinsiyet Eşitliği Raporu’nda İspanya 14’üncü sırada bulunuyor.
İspanyol şirketlerinin yönetim kurullarında kadınların yeterince temsil edilmemesi karşısında, denetçi kurum Ulusal Borsa Komisyonu CNMV, iyi yönetişim kuralları çerçevesinde, kadın temsilini 2022’nin sonuna kadar en az yüzde 40’a çıkarma hedefi belirledi. Bir önceki hedef yüzde 30 olarak belirlenmiş olmasına rağmen, İspanya’da yönetim kurullarında kadın temsili ortalaması yüzde 12.7 seviyesinde.
Dört yıl önce “Kadın olmadan asla” ismiyle başlatılan hareket, sadece erkeklerin konuşmacı olduğu panellere katılmamayı gündeme getirdi. Bu harekete çok sayıda ekonomist ve uzman destek verdi. Fakat bu hareket pandemi ile birlikte büyük ölçüde unutuldu.
Siyasette kadın temsilinin artması, toplumsal cinsiyet eşitliğinin her alanda sağlanması açısından önemli bir role sahip. Birleşmiş Milletler Kadın Birimi (UN Women) ve Parlamentolar Arası Birlik (IPU) tarafından yayınlanan “Siyasette Kadın 2021” haritası verilerine göre, 1 Ocak 2021 itibarıyla; dünya genelinde parlamentolardaki kadın milletvekili oranı küçük bir artış göstererek yüzde 25.5’e çıktı. Bakanlık pozisyonlarındaki kadınların oranı ise yüzde 21.9’a yükseldi. 22 ülkenin hükümet ve devlet başkanları kadın. Devlet başkanı kadın olan ülkelerin oranı yüzde 5.9. Hükümet başkanı kadın olan ülkelerin oranı ise yüzde 6.7. UN Women İcra Direktörü Phumzile Mlambo-Ngcuka’nın yorumları önemli: “Kadınların karar alma mekanizmalarına dahiliyeti olmadan hiçbir ülke kalkınamaz. Bu yılın haritası bize gösterdi ki, kadınları karar alma mekanizmalarının merkezine yerleştirmek ve temsiliyetlerini sayıca artırmak için cesur ve kararlı adımlar atmalıyız. Bunu hemen yapmalıyız.”
Birleşmiş Milletler verilerine göre, 2021 yılı, kadın bakan oranlarının artış göstermeye başladığı bir yıl oldu; fakat kadın bakanların oranının yüzde 50’den daha fazla olduğu ülkelerin sayısı 2020 yılında 14 iken, 2021 yılında 13’e düştü. Birkaç örnek vermek gerekirse, kadın bakan oranı; Nikaragua’da yüzde 58.82, Avusturya’da yüzde 57.14, İsveç’de yüzde 57.14, Belçika’da yüzde 57.14, Arnavutluk’da yüzde 56.25, Ruanda’da yüzde 54.84, Finlandiya, Fransa ve İspanya’da ise yüzde 50 seviyesinde.
Bu arada, hükümetinde hiç kadın bakan olmayan ülkelerin sayısı 2020’de 9 iken, 2021’de 12’ye çıkarak artış gösterdi. Bu ülkeler şöyle: Azerbaycan, Ermenistan, Brunei Darussalan, Kuzey Kore, Papua Yeni Gine, Saint Vincent ve Grenadin Adaları, Suudi Arabistan, Tayland, Tuvalu, Vanuatu, Vietnam ve Yemen.
Kadın bakanlar özellikle; sosyal işler, kadın ve toplumsal cinsiyet eşitliği ile ilgili bakanlıklardaki egemenliğini sürdürdü. Diğer yandan ağırlıklı erkeklerin bulunduğu bakanlıklarda, 2021 yılında kadınlar daha fazla yer almaya başladı. Savunma bakanlıklarındaki kadın oranı 2020 yılında yüzde 10.1 iken, 2021 yılında küçük bir artışla yüzde 11.9’a çıktı. Finans bakanlıklarındaki kadın oranında da artış görüldü. 2020 yılında yüzde 11.5 olan kadın oranı yüzde 13.6’ya çıktı. Dış işleri bakanlıklarındaki kadın oranı ise önemli bir artış göstererek yüzde 16.82’den yüzde 26’ya çıktı.
Nadia Calvino, Başbakan Yardımcısı ve Ekonomi Bakanı olarak görev almadan önce, 2014’ten 2018’e kadar Avrupa Komisyonu’nda Bütçeden Sorumlu Genel Müdür, Mali Hizmetlerden sorumlu Genel Müdür Yardımcısı ve Rekabet Genel Müdürlüğü’nde Birleşmeler ve Özel Sorumluluklardan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak görev aldı. Eylül 2006’da Avrupa Komisyonu’na katılmadan önce Ekonomi Bakanlığı’nda çalıştı. Dış ticaret, makroekonomik analiz, ekonomi politikası ve rekabet alanlarında farklı görevlerde bulundu. En üst düzey görevleri arasında Hukuki İşlerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı, Birleşmelerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı ve Rekabetten Sorumlu Genel Müdürlük bulunuyor. 4 çocuk annesi olan Calvino, Avrupa yanlısı bir isim. “Sosyal liberal” bir profil çizen Calvino, İngilizce, Almanca ve Fransızca biliyor. Nadia Calvino, aynı zamanda 3 Ocak 2022 itibariyle Uluslararası Para ve Finans Komitesi (IMFC) Başkanı olarak görev alıyor.
