Selenay YAĞCI
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), 50 yılı aşkın bir süreden sonra Ay’a yapılacak ilk insanlı yolculuk için görevlendirilen mürettebatı bu hafta açıkladı. Üç Amerikalı ve bir Kanadalı astronot gelecek yıl Ay’ın etrafında gezerek, tarihi Apollo misyonlarının 1972’de sona ermesinden bu yana uzayın derinliklerine inecek ilk astronotlar olacak. California Pomona’dan 46 yaşındaki Victor Glover, ay görevi için seçilen ilk siyahi kişi olurken, Michigan, Grand Rapids’den 44 yaşındaki Christina Koch ilk kadın oldu. Baltimore, Maryland’den 47 yaşındaki Reid Wiseman ve 47 yaşındaki Kanadalı astronot Jeremy Hansen ile birlikte seçildi.
Açıklanan mürettebat, görev için eğitime çoktan başlamıştı ancak kimlikleri bu haftaki basın toplantısına kadar çok gizli kaldı. Üç NASA astronotu - Reid Wiseman, Victor Glover ve Christina Koch - daha önce Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) zaman geçirdi. Kanadalı Jeremy Hansen ise ilk uzay uçuşunu yapacak.
Daha önce NASA’nın baş astronotu olarak görev yapmış ABD donanmasına bağlı bir savaş pilotu olan Reid Wiseman, Artemis II misyonunun komutanlığına atandı. Bu, daha önce 2014’te Expedition 41 kapsamında Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) uçuş mühendisi olarak hizmet veren Wiseman’ın ikinci uzay yolculuğu olacak.
Kanada’yı temsil eden Hansen ise uzaya hiç gitmedi, ancak dört potansiyel Kanada Uzay Ajansı astronotu arasında favori oldu. Mayıs 2009’da CSA tarafından yapılan üçüncü Astronot İşe Alım kampanyası aracılığı ile seçilen 2 kişiden biri. Hansen, NASA’nın Johnson’daki Görev Kontrol Merkezi’nde Capcom olarak görev yaptı ve 2017’de, ABD ve Kanada’dan astronot adaylarının eğitimine liderlik ederek bir NASA astronot sınıfını yönetmekle görevlendirilen ilk Kanadalı oldu.
Bir deniz kuvvetleri pilotu 46 yaşındaki Glover, uçuşun pilotu olacak. Glover’ın da ikinci uzay uçuşu olacak. Glover, Expedition 64 kapsamında ISS’de uçuş mühendisi olarak bilimsel araştırmalara katkıda bulundu ve dört uzay yürüyüşüne katıldı. Victor Glover 2013 yılında astronot olarak seçildi ve yedi yıl sonra ISS’de yaşayan ilk Afroamerikan ISS keşif ekibi üyesi oldu. Kariyerinde 40 farklı uçakta 3 bin saatin üzerinde uçuş kaydetti. 2020’de uzay istasyonuna ulaşan Resilience adlı Crew-1 SpaceX Crew Dragon’da pilot ve ikinci komutan olarak görev yaptı. Glover ayrıca 2020’de Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) yaşayan ilk siyahi adamdı ve astronot olarak seçilen 15 Afroamerikan arasında yer alıyor. Glover, 2013 yılında NASA tarafından astronot olmak üzere seçildiğinde Senatör John Mc- Cain’in ofisinde yasama görevlisi olarak çalışıyordu.
Uzayda 11 ay geçiren 44 yaşındaki Christina Koch, bir kadının uzayda art arda geçirdiği en uzun süre rekorunu elinde tutuyor. Elektrik mühendisi olan Koch, tamamı kadınlardan oluşan ilk üç uzay yürüyüşünün de bir parçasıydı. Astronot Koch da Artemis II göreviyle uzaya ikinci uçuşunu gerçekleştirecek. Michigan doğumlu Christina Koch, 59, 60 ve 61. Expedition kapsamında ISS’de uçuş mühendisi olarak görev yapmıştı. Koch, 2013’te NASA’nın 21. astronot sınıfının bir parçası olarak seçilen 8 kişiden biriydi. İki yıllık eğitimin ardından tam teşekküllü bir astronot oldu. İlk uzay uçuşu, 2019 yılında uçuş mühendisi olarak çalışmak üzere ISS’e gönderildiğinde geldi. NASA şu ana kadar uzaya toplam 355 kişi gönderdi ve bunların yaklaşık 55’i ya da yüzde 15’i kadındı. Ayrıca, tamamı erkek olan 24 kişiyi ayın yörüngesine ve 12 kişinin de Ay yüzeyinde yürümesine gönderdi. Rus Valentina Tereshkova, 1937’de yola çıkarak dünya atmosferini terk eden ilk kadındı. Amerikalı kadınlar 1983’e kadar uzaya gönderilmedi. Ancak Koch, Ay etrafında uzun zamandır beklenen yolculuğu tamamladığında Artemis II görevinde tarih yazacak.
Aralık ayındaki mürettebatsız Artemis I görevinin ardından yaklaşık 10 günlük Artemis II görevinde, Orion’un yaşam destek cihazlarının ve diğer sistemlerinin gerektiği gibi çalışıp çalışmayacağı test edilecek. Uçuşun Kasım 2024’te gerçekleşmesi planlanıyor. Uzay aracı, Ay’ın çevresini dolaşacak ancak yüzeye inmeyecek. Görevin başarıyla tamamlanması halinde NASA, Artemis görevi III ile 2025’te aya ilk kadın ve ilk Afroamerikalı insanı indirecek. Daha sonra ise Mars’a astronot gönderecek.
