Gülseren ÜST POLAT
Pandemi, 2021 ve 2022 yıllarında iş dünyasını hızlı bir değişimlere itti. Pandeminin etkileri yavaş yavaş toplum üzerindeki hakimiyetini azaltırken 2023 yılının insan kaynaklarının işlevini yeniden konumlandırması için bir fırsat penceresi açacağı düşünülüyor. Ayrıca kariyer yolculuğunda fırsatların kolaylaştırılması, beceriler konusunda daha farkındalıklı bir yola girilmesi, çeşitliliğe ve kapsayıcılığa dair sağlıklı koşullar sunulabilmesini beklentiler arasında. Tüm bunların yanında bir de “metaverse” konusu var tabi… Z kuşağının da işgücüne katılımıyla, insan kaynakları departmanları uzaktan çalışmada etkileşimi yeni teknoloji ve yazılımlarla artırmaya hazırlanırken, 2023 yılında metaverse kavramının firmaların çalışma biçiminin bir parçası olmaya başlayacağını öngörüyor.
Peki, kapsayıcılık ve çeşitlilik alanlarında iddialı adımların atıldığı iki yılın ardından 2023 yılında iş dünyasını başka neler bekliyor? Gençlerin kariyer platformu Youthall, 2023 İK Trendleri Raporu’nda bu sorulara yanıt aradı ve 2023’ün 8 insan kaynakları trendini derledi. Gelin tek tek bu maddelere birlikte göz atalım.
İnsan kaynaklarının refah ve dayanıklılığa yönelik daha proaktif bir yaklaşıma doğru ilerlemesi bekleniyor. Bu yaklaşım; zihinsel, fiziksel ve finansal refaha odaklanan daha bütünsel bir çalışan refahı geliştirmeyi içeriyor. Artık birçok iş yerinde, bütünsel sağlık ve esenlik yaklaşımlarının çok daha geniş bir anlayışı benimsediğini söyleyebiliyoruz. Bununla birlikte, çalışanların iyi olma haline henüz odaklanamayan birçok kuruluş ve insan kaynakları uygulaması da mevcut. İnsan kaynakları ekibi, tam olarak bu noktada devreye girmeli ve çalışanların hem mental hem de fiziksel sağlığına yönelik faaliyetler yürütme görevini üstlenmeli. Bu anlamda çalışanlarını besleyen, geliştiren ve anlayan şirketler her zaman çalışan bağlılığı ve yetenek kazanımı konularında önde olacağa benziyor.
İşin değişen doğası, çalışan tercihleri ve kuruluşların geniş iş gücüyle etkileşim kurulması ve bunları yönetmek için teknolojiyi kullanma biçimleri dahil olmak üzere bu ekosistemlerde büyüme beklentisi doğuyor. Bu ekosistem zihniyetiyle uyumlu olarak şirketler, yeni beceriler talep ediyor ve yeteneklere erişmek için çevrimiçi platformların kullanımını daha önceki kullanımlarına kıyasla ciddi oranda artırıyor. 2023’te daha fazlasını görmeyi beklediğimiz faaliyetler arasında; çeşitli alanlarda uzmanlık topluluklarının oluşturulması, deneyimli insan kaynakları profesyonelleri için mentorluk ve tersine mentorluk programlarının planlanması ve eğitim olanakları sunarak çalışanların gelişim süreçlerini desteklemek yer alıyor. Bu faaliyetlerle birlikte insan kaynaklarının muazzam değer yaratabileceği bir çalışma alanı ve performansı ortaya koyabileceğini söylemek de mümkün.
Uzaktan ve esnek çalışma yeni bir kavram değil elbette. Youthall, 2023 İK Trendleri Raporu’na göre yeni dönemde de şirketleri hibrit çalışma modelini hiç tahmin edemeyecekleri kadar benimseyecekleri bir süreç bekliyor. Çalışanların beklentileri ve şirketlerin güncel politikaları, esnek çalışmaya direnç gösteren şirketlerin rekabet açısından dezavantajlı duruma düşüreceğini gösteriyor. Aslında çalışanların beklentileri oldukça net: Açık iletişim ve modernleştirilmiş çalışma politikaları... 2023’te insan kaynakları ekibinin işin nasıl, nerede ve ne zaman yapılacağına dair net ilkeler belirlemesi bekleniyor. Aynı zamanda insan kaynaklarının kendisinin de hibrit hale gelmesi ve tamamen uzaktan çalışmayı benimsemesi bekleniyor.
2023’te şirketlerin ‘metaverse’e yatırım yaparak kendilerini farklı kılması bekleniyor. Yalnızca bu konu hakkında büyük yatırımlar yapan şirketler değil aynı zamanda sanal çalışma ortamı yazılımlarını kullanan yenilikçi, daha küçük ölçekli şirketlerin de bu kervana dahil olması bekleniyor. Metaverse dünyasında insan kaynaklarının potansiyel olarak neye benzeyebileceğine ve bunun kullanımına dair bazı uygulamalara bir göz atalım:
Yetenek Kazanımı: Sanal işe alım fuarları, adayların potansiyel işverenlerle ilişki kurma fırsatı elde etmelerine ve ne tür bir şirkette çalışabileceklerine dair gerçek bir ön gösterim elde etmelerine olanak tanıyabilir. Potansiyel adayların ofis kültürünü deneyimlemelerini sağlayacak sanal turları tercih edecek daha fazla şirket olacağı öngörülüyor.
Çalışma Yapısı: Metaverse, dizüstü bilgisayarlar ve akıllı telefonlar yerine eller serbest kullanılan cihazlar ve avatarlar kullanarak etkileşimleri teşvik ederek grup sohbetlerini ve işbirliklerini çok daha sürükleyici hale getirerek işi farklı bir boyuta dönüştürecek.
Öğrenme ve Gelişim: Çalışanların metaverse dünyasında nasıl çalışacaklarını öğrenmeleri gerekeceği için insan kaynakları tarafından değişim yönetimi eğitimlerinde bir artış yaşanması muhtemel gözüküyor. İş dünyasında metaverse, bir yandan yeni teknolojilere yatırım anlamına da gelecek.
Daha fazla sürdürülebilir çalışmanın yapılacağını, daha fazla dünya sorunlarının farkında olarak harekete geçileceğini ve bireyin sorumluluğunun şirket kültüründen geldiğini unutmamamıza yardımcı olacak faaliyetlerin gündemde olması bekleniyor. Tam da bu sebeple 2023'te İK'nın şirketin amacını şekillendirmesine yardımcı olması gerekecek. Şirketin amacını çevresel, sosyal ve kurumsal hedeflerle ilişkilendirmek ve bu hedefleri işveren markasının net bir parçası haline getirmek, daha iyi yetenekleri çekmek için değerli bir yol. Buradaki anahtar sözcük ise özgünlük…
DEI (Diversity, Equity, Inclusion), çeşitlilik, eşitlik ve dahil etme anlamına gelir. Bu kavram, tüm insanların kişisel ve profesyonel olarak gelişebileceği ilkesine dayanan başarılı bir iş yeri yaratmak ve sürdürmek için hayati önem taşıyor. Farklı geçmişlere sahip insanları bir araya getirmek, yeni ve yaratıcı fikirlere da yol açıyor. Daha da önemlisi, bir ‘DEI’ stratejisi, tüm çalışanların farklılıklarına rağmen değil, farklılıkları nedeniyle içsel bir değere sahip olduklarını hissettikleri bir alana katkıda bulunuyor.
2023 için öngörü; İK'nın masabaşı çalışmayanlara yaptığı yatırımı büyük ölçüde artıracağı yönünde. Emergence Capital Investment Program tarafından yayınlanan bir rapora göre dünya genelinde çalışanların yaklaşık %80'i ‘masasız’ çalışıyor ve genellikle yerinde oturmayı gerektirmeyen işler yapıyor. Yine de yazılım risk sermayesine yılda harcanan 300 milyar doların yalnızca %1’i bu çalışanlar için teknolojilere gidiyor. Dolayısıyla yeni düzende beyaz yakalı olarak tabir edilen, masa başında fonksiyonel rolleri üstlenen çalışanlar kadar saha operasyonlarında çalışan yetenekler de İK’nın odak alanları arasında yer alacak.
2023 aynı zamanda insan kaynaklarının çalışanların eğitim ve gelişim olanaklarına ulaşma şekillerini baştan yazacağı bir yıl olacak. Büyük istifa, sessiz istifa gibi trendlerin iş yaşamında görülmesiyle beraber şirketlerde yeteceği elde tutma ihtiyacı artacak. 2023 yılında çok daha stratejik öğrenmeye, yani organizasyonun rekabet edebilmek için ihtiyaç duyduğu yeteneklerle uyumlu becerilerin eğitimine odaklanılacağını göreceğiz.
Metaverse konusunda yalnızca büyük yatırımlar yapan şirketlerin değil aynı zamanda sanal çalışma ortamı yazılımlarını kullanan yenilikçi, daha küçük ölçekli şirketlerin de bu kervana dahil olması bekleniyor.
