NASIL BİR SANAT? - GİLA BENMAYOR
Geçen hafta İstanbul Müzik Festivali kapsamında şehrimize gelen bir dünya starı soprano ve orkestra şefi Barbara Hannigan’dan söz etmiştim.
Bu hafta, kendilerini destekleyen sponsorlar sayesinde çoğunlukla yurt dışında eğitimlerine devam eden, geleceğin parlak sanatçılarına projektörü tutmak istedim. Yetenekli çocukların yurt dışında eğitimleri önemli ve bugün sponsorlar sayesinde gerçekleşiyor.
Geçtiğimiz hafta kaybettiğimiz ünlü keman virtüözü Suna Kan, aynen piyanist İdil Biret gibi 1948 yılında özel yetenekli çocuklar için çıkartılan ‘Harika Çocuklar Yasası’ ile yurt dışına gitmişti. Daha sonra kapsamı genişletilen yasa sayesinde Verda Erman, Gülsin Onay, Fazıl Say, Selman Ada gibi isimler yurt dışında eğitim fırsatını yakaladı. Ancak ne olduysa ‘Harika Çocuklar Yasası’ 22 yıldan beri uygulanmıyor.
Memlekette yetenekli çocuklar elbette azalmadı ve iyi ki ‘Harika Çocuklar Yasası’nın işlevini bazı kurumlar, kişiler üstlenmiş durumda. İstanbul Müzik Festivali kapsamında iki konserde, eğitimleri için böyle bir destek alan yetenekli genç sanatçıları dinledik. Tek kelime şahaneydiler. Dr. Nejat F. Eczacıbaşı Vakfı Müzik Yıldızları Oda Orkestrası ve TSKB (Türkiye Sınai Kalkınma Bankası) desteğiyle ‘Yarının Kadın Yıldızları’ konseri…
Nejat Eczacıbaşı Vakfı 1987’den bu yana yaklaşık 200 yetenekli genç müzisyenin yurtdışı eğitimlerine destek vererek bize yeni sanatçılar kazandırdı.
Ezcacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Faruk Eczacıbaşı’nın ev sahipliğinde Atatürk Kültür Merkezi’nde bu sanatçıların bazılarını ‘Müzik Yıldızları Oda Orkestra’nın konserinde dinledik. Konserde, geçmişte bu program sayesinde desteklenerek artık kendi kuşağının yıldızları haline gelen Nil Kocamangil, Melih Kara, İris Şentürker gibi solistler günümüzde bu destekten yararlanan genç müzisyenlerle buluştu.
‘Harika Çocuklar Yasası’ndan yararlanarak Paris Konservatuarı’na giden piyano virtüözümüz Gülsin Onay da aynı sahneyi paylaştı. Uluslararası başarılarının yanı sıra piyano eğitmeni olan Gülsin Onay zaten genç müzisyenlerle yakından çalışmasıyla biliniyor. 2013 yılında İKSV’nin verdiği Aydın Gün Teşvik Ödülü’ne layık görülen Hande Küden de konserde yer alan başka bir isim.
Küden ilk kez Türkiye’den Berlin Filarmoni Orkestrası’na asil üye olarak kabul edilen keman sanatçımız.
2019’dan beri kariyerine Berlin Filarmoni Orkestrası 1. keman grubu üyesi olarak devam ediyor. Yine sahnede dinlediğimiz Dr. Nejat Ezcacıbaşı Vakfı bursiyeri Özgür Ünaldı ise Avusturya’da düzenlenen Uluslararası Johannes Brahms Yarışması’nda piyano dalında ödül alan ilk Türk.
Süreyya Operası’ndaki ‘Yarının Kadın Yıldızları’ konserine gelirsem, konser öncesi etkinliğin sponsoru olan Türkiye Sinai Kalkınma Bankası (TSKB) Genel Müdürü Murat Bilgiç yaptığımız sohbette ‘güzel mesajı’ veriyor: “Hedefimiz kültür ve sanatta cinsiyet eşitliği”.
1950 yılında üretim yapanlara orta ve uzun vadeli kredi sağlanması, yatırımlara teknik destek vizyonuyla kurulan banka 2018 yılından bu yana İKSV’nin işbirliğiyle ‘Yarının Kadın Yıldızları’ projesi kapsamında genç kadın müzisyenleri destekliyor.
‘Genç Kadın Müzisyenler Eğitim Destek Fonu’ndan şimdiye kadar 90 öğrenci yararlanmış.
Murat Bilgiç “Fonla üstün yetenekli genç kadın müzisyenlerin enstrüman, şan ve şeflik alanlarında ilerleme sağlamalarına destek oluyoruz. Uluslararası arenadaki kariyerlerini sağlamlaştırmalarına yol açıyoruz” diye konuşuyor.
Peki kimler bu fondan yararlanabilirler?
Bilgiç’in bu soruya verdiği cevap şöyle: “Yurt dışında bir okuldan lisans ve lisansüstü seviyesinde kabul alan, yurt dışında müzik eğitimini sürdüren veya lisansüstü seviyesinde kabul alan ya da kariyer gelişimine olumlu katkıda bulunacak ustalık sınıfı, orkestra seçmesi, uluslararası yarışmaya katılım, enstrüman alımı için desteğe ihtiyaç duyan kadın müzisyenlerimiz fona başvurabiliyor”.
Süreyya Operası’ndaki konser ünlü keman virtüözümüz Suna Kan’ın ölüm tarihine denk geldiği için konserin başında sahneye çıkan gencecik keman sanatçısı Naz İrem Türkmen’in şu sözlerini not etmişim: “Biz genç sanatçılar Suna Kan’ın yolundan azimle yürüyeceğiz”.
Viyolonist Çağla Ulusev ile birlikte sahneye çıkan Naz İrem Türkmen başarılı kariyerinin ilk adımlarında. Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası, Eskişehir Senfoni Orkestrası, İstanbul Filarmoni Orkestrası tarafından 2023 için davet edilmiş.
Ayvalık’ta Filiz Ali’nin öncülüğündeki AİMA Festivali’nde konser verecek. Türkmen, konseri heyecanla izlemeye gelen Süher Pekinel ve Güher Pekinel tarafından desteklenen genç sanatçılar arasında. Yine ‘Yarının Kadın Yıldızları’ konserinde dinlediğimiz, Avrupa’da giderek ünlenen Veriko Tchumburidze de Pekinel’lerin desteklediği bir isim.
Yıllarca Anadolu’da genç yeteneklerin peşine düştüklerini anlatan Süher Pekinel onları uluslararası yarışma kazanmak üzere hazırladıklarını anlatıyor. Konserin son sürprizi ise TSKB’nin Cumhuriyet’in 100 yılı nedeniyle genç müzisyen Cem Eren’e ısmarladığı beste… Cem Eren’in ‘Mutluluğa Bir Eser’ bestesi içimizi umutla doldurdu.
Dünyanın en büyük ve prestijli sanat fuarı Art Basel bu yıl 15 Haziran-18 Haziran tarihleri arasında düzenleniyor. 284 galerinin 4 binin üzerinde sanatçıyla katıldığı fuarın ana mekânında Türkiye’den 
bir galeri yok.
Yıllar önce Art Basel’ı ziyaret ettiğimde o dönemde Murat Pilevneli’ye ait Galerist galerisi aklımda kalmış çünkü Taner Ceylan ile Elif Uras’ı ilk kez orada keşfetmiştim.
Dirimart da Art Basel’a katılan başka bir galeri. Son dönemlerde Türk galerilerinin Art Basel’e katılmama nedenleri arasında ciddi bir bütçe gerektirdiği ve galerilerin bunu karşılayamadıkları iddiası var. Galerilerin seçici kurulun kriterlerine uymadıkları ya da sürdürülebilir bir şekilde uluslararası oyuncu olmadıkları gibi iddialar da konuşuluyor. Ancak ana fuara paralel düzenlenen fuarlarda Türkiye’den iki isme rastlıyoruz.
Genç galericilerin katıldığı Liste Basel’e altıncı kez Murat Yıldız’ın solo sergisiyle katılan Öktem Aykut ve fotoğraf sanatına kapılarını açan Photo Basel’e katılan Versus Art Project.
Versus, ana fuardan iki gün önce başlayıp aynı tarihte biten Photo Basel’a ikinci kez katılıyor.
Türkiye’nin en ünlü şefleri ve yemek yazarları depremzedeler yararına düzenlenen ‘Cradle of Food’ konferansında yöresel lezzetleri tanıttı.
Geçen Nisan ayında Türkiye ve Suriye’deki depremzedeler için Royal Albert Hall’de ünlü sanatçıların katıldığı yardım gecesini yazmıştım.
Bu kez hafta başında Şef Mehmet Gürs ile yemek yazarı ve editörü Cemre Torun, Londra’nın tarihi balık pazarı Old Billingsgate’de iki ülkenin depremzedeleri için ‘Cradle of Food’ adı altında öğle yemeği ve bölgenin yemek kültürünün konuşulduğu konferans etkinliği düzenlediler.
Sosyal medyada heyecanla takip ettiğim etkinlikte kimler yoktu ki? Ünlü şefler, yemek yazarları deyip geçiştirmek olmaz. Unuturum, alınanlar olur dolayısıyla tam liste şöyle: Ahmet Dede, Ana Sortun, Berkok Yüksel, Burçak Kazdal, Cem Mirap, Cihan Çetinkaya, Deniz Alphan, Emre Şen, Esen Hünal, Esra Muslu, Fatih Akerdem, Filiz Hösükoğlu, Hus Vedat, Hülya Ekşigil, Imad Al Arnab, İnanç Çelengil, İsa Bal, Kardelen Soyalp, Kemal Demirasal, Leen Al Zaben, Levon Bağış, Lotta Jörgensen, Maksut Aşkar, Mehmet Akdağ, Moyin Halabi, Mohammad Orfali, Murat Deniz Temel, Mustafa Özgüler, Oğul Türkkan, Özhan Zengin, Reyhan Ülker, Sandra Kaya, Şemsa Denizsel, Seray Öztürk, Sinan Büdeyri,
Sinan Hamamsarılar, Somer Sivrioğlu, Süleyman Gülüm, Şahin Erdal, Tangör Tan, Tülin Bozüyük, Tuba Şatana, Yaren Çarpar.
Adı bu listede yok ama fotoğraflardan gördüğüm kadarıyla, iyi bir aşçı olan oyuncu Serra Yılmaz da ekipteydi.
Herkesin birlikte güle oynaya, eğlenerek yaptığı yöresel lezzetler arasında Antakya’nın Kaytaz böreğini, tepsi kebabı, çiğ köfte, bergamotlu pilavını saydım. Etkinliğin yıldızı ise yemek yazarı Hülya Ekşiğil’in yaptığı Malatya’nın ünlü lezzeti kiraz sarması oldu. Ekşigil tek başına çıktığı kiraz yaprağı sarma yolculuğunu 30 kişilik bir ekiple bitirdi.
Serçe parmağından daha ince 700 kadar sarma için ekip dört saat yerinden kalkmadan çalışmış. Mey Diageo’nun desteklediği etkinliğin geliri İngiltere’de Turkey Mozaik Foundation, Türkiye’de ise Hayata Destek Derneği tarafından depremzedelere ulaştırılacak.
