ŞEBNEM TURHAN
Vegan döner Türkiye’de oldukça yaygın. Ama kişisel deneyimim bana vegan dönerin en güzelinin Almanya’da yapıldığını gösteriyor. İstanbul’da 2018 yılında düzenlenen Vegan Festival’de yediğim Alman üretici kaynaklı vegan dönerin tadı hala damağımda. Gerçekten muhteşem marinasyonu ile Türkiye’de eşi benzeri yoktu. Son günlerde Almanya menşeli vegan dönere ilişkin güzel haberler aldık. Etyok markası ile Almanya’da Nürnberg’te faaliyet gösteren vegan döner artık İzmir’de şubesini açtı. Şubenin başında ise genç girişimci Deniz Yıldız bulunuyor. Yıldız ile veganlık ve Etyok serüvenini konuştuk. Beni oldukça heyecanlandıran Etyok markası pandemiden sonra yaratılmış. Yıldız’ın Etyok vegan dönerin kurucusuyla karşılaşması da tesadüflere dayanıyor. 25 yaşındaki Deniz Yıldız, 2016’dan beri vegan. Yıldız, vegan olmasının ardından yaşananları şöyle anlatıyor: “Vegan olma sürecimde Instagram ve YouTube üzerinden veganlık ve atıksız yaşam serüvenlerimi paylaşmaya başladım. Bu paylaşımlar bir nevi arşivim gibiydi aynı zamanda da Türkiye’deki diğer vegan yaşam felsefesini/ yaşam tarzını süren insanlarla tanışma fırsatını doğuran kanallar oldu.”
DENEYİM PAYLAŞIMLARI İŞ TEKLİFİ GETİRDİ
Hacettepe Üniversitesi’nde Alman Dili ve Edebiyatı okuyan Yıldız, 2019 yılında Erasmus programıyla Almanya’ya Erlangen şehrine gitti. Almanya, vegan ürünlerin cenneti olarak adlandırılabilecek bir yer olduğundan sürekli yeni şeyler deneyip deneyimlerini Instagram sayfasında paylaşan Yıldız, şöyle konuşuyor: “Ancak Erasmus deneyiminin ikinci yasında pandemi başladı ve bildiğiniz üzere tüm her şey altüst oldu. Neticede uzaktan eğitim ve karantina döneminde ufak olan Erlangen’da yeni açılan bir vegan foodtruck’ın dürümünü deneyimleyip bunu sosyal medyada paylaştıktan sonra, vegan konseptler hazırlayan vegan girişimci Erkan Günaltay’dan bir iş teklifi aldım ve foodtruck’ta çalışmaya başladım. O sıralar Erkan’ın bir dükkan açma konusunda aklında bir kaç fikri vardı ve o süreci yakından takip edip fikir alışverişleri yapmaya başladık. İlk marinesini hazırlamamın üzerine Nürnberg’in sokaklarına ufaktan tadımlar yapmaya başladık. ‘Etyok’ Projesi bu şekilde hayata geçmişti.”
2020’DE NÜRNBERG’TE İLK ETYOK AÇILDI
19 Eylül 2020’de Erkan Günaltay, Nürnberg şehir merkezinde Etyok’un ilk dükkanını açar. 35 yaşında vegan olarak tüm ailesini şaşırtan Günaltay’ın ilk hedefi ise tamamen bitki bazlı bir vegan döner yaratmaktı. Bezelye proteini bazlı Etyok Original’i ortaya çıkarınca yanına bir de Etyok Ayran’ı ekledi. Deniz Yıldız ise Erasmus programının bitmesiyle birlikte Türkiye’ye geri döndü, ancak Etyok Projesi’ni uzaktan takip etmeye devam etti. Ardından 2021 Anfaş Fuarı öncesinde Etyok projesiyle tekrar Erkan Günaltay ile bir araya geldi ve fuarda yaptırdıkları tadımlar ve aldıkları olumlu geri bildirimler, Alman dönerini Türkiye’ye getirme fikrinin doğmasına sebep oldu. Yıldız yeni oluşumun hayata geçmesini ise şöyle anlatıyor: “İlk başta Antalya’da bir Etyok şubesi açmayı düşündük, ancak içimdeki ses İzmir’i seçmemiz gerektiğini hissettirdi. İzmir, enerjisi, insanların yaşam stili, güler yüzlülüğü ve eğlenceye düşkünlüğü ile bizim değerlerimize uygun bir locasyondu. Böylece İzmir’deki serüvenimiz başlamış oldu.”
TÜRKİYE HENÜZ DAHA YOLUN BAŞINDA
Şu an İzmir’de harika bir serüven yaşanıyor. Sosyal medyadan takip ettiğim kadarıyla Etyok vegan dönerini deneyimlemek için şehir dışından bile veganlar İzmir’e koşuyor. Deniz Yıldız, Türkiye’deki vegan ürün çeşitliliğinin henüz gelişme aşamasında olduğunu belirterek “Almanya’daki gibi geniş bir yelpazede vegan ürünlerin bulunmadığını ve veganlığın yaygınlığı konusunda daha yolun başında olduğumuz bir gerçek. Ancak umut verici gelişmeler ve artan vegan girişimcileri de göz ardı etmemek gerekir. Bu ülkede vegan girişimcilik yapan herkesin ne kadar değerli olduğunun altını çizmek isterim. Gelecekte daha da büyüyeceğimize inanıyorum ve vegan yaşam tarzını yaygınlaştırmak adına katkı sağlayacağımızı düşünüyorum” diye konuşuyor.
‘’Bu ülkede vegan girişimcilik yapan herkesin ne kadar değerli olduğunun altını çizmek isterim. Vegan yaşamı tarzını yaygınlaştırmak adına katkı sağlayacağımızı düşünüyorum” —DENİZ YILDIZ
