SELENAY YAĞCI
Son yılların önemli teknolojik gelişmelerinden biri olan NFT’ler özellikle spor dünyasının odağı… Son olarak Manchester City oyuncusu Alex Greenwood, OKX’in Collecti ve Metaverse Sergisi’ne üç orijinal spor ayakkabı NFT’si tasarladı. Kripto endüstrisinin gözde alanlarından NFT’de, piyasa değerinde çalkantılar yaşansa da satışlar artmaya devam ediyor. NFT’leri kurtaran uzun vadeli değere sahip fayda merkezli projelere geçiş oldu. Yıldızı 2020’den itibaren küresel salgınla parlayan ve blokzinciri teknolojisinin olanaklarıyla yeni bir ‘dijital sahiplik’ yaklaşımı oluşturan NFT’ler, 2023’ün ilk çeyreğine hızlı başladı. DappRadar’ın raporuna göre dijital sanat eserleriyle özdeşleşen NFT’ler yılın ilk çeyreğini 4,7 milyar dolarlık satış hacmiyle tamamladı.
NFT piyasası ilk çeyrekte yüzde 137 artarken, 2022’nin ikinci çeyreğinden bu yana en iyi performansını gösterdi. Yılın ilk üç ayında satılan toplam NFT sayısı ise 19,4 milyon olarak açıklandı ve bu rakamla satışlar, bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 8,56 arttı. NFT’ler için 2020’nin bir dönüm noktası olduğunu vurgulayan Goidea Kurucusu Mesut Bingül, “NFT, sanatçı ve sanatsever arasındaki ilişkiyi yeniden tanımlıyor ve bir anlamda sanatı demokratikleştiriyor. NFT yatırımcıları, yeni duyurulan bir NFT koleksiyonu için topluluğun ilk üyelerinden oldukları için, değeri kısa zamanda artma potansiyeli taşıyan eserlere, ilk günlerde sahip olabiliyor. Bu teknoloji, esasında projelerin sahipleri ve takipçileri arasındaki güçlü güven ilişkisine dayanıyor. Bu güvenin sağlandığı proje ve platformlarda sanatçılar üretimlerini dijital ortamda gelire dönüştürebilirken, sanatseverler de eserle güçlü bir bağ kurarak manipülatif eylemlere geçit vermeyen bir sahiplik anlayışı inşa edebiliyor” dedi.
Öte yandan Crystal Blockchain’ın raporuna göre, siber saldırganlar, 2023’ün ilk çeyreğinde 19 ihlal gerçekleştirdi ve bu ihlallerde toplamda 119 milyon dolar değerinde kripto para çalındı. Raporda, bu yıl şimdiye kadarki en büyük kimlik avı saldırısında, ocak ayı sonlarında NFT koleksiyoneri Kevin Rose’un kişisel NFT cüzdanının ihlalinin yaklaşık 1 milyon dolar değerinde bir kayıpla sonuçlandığını ortaya koydu. Öte yandan geçen yıl 199 farklı siber güvenlik ihlalinde çalınan toplam miktarın 4,17 milyar dolar olduğu görüldü. Merkeziyetsiz finans protokolleri, 2022’de merkezi borsalara kıyasla 13 kat daha fazla saldırıya uğradı. 2023’ün ilk çeyreğinin en büyük DeFi ihlali ise şubat ayında Bonq DAO’ya yönelik saldırı olarak tanımlandı. Bonq DAO saldırısını Platypus Finanance protokolüne yönelik ihlal izledi.
Gate.io Türkiye İş Geliştirme Direktörü Didem Gülyuva, kripto para ekosisteminde güvenin, 2022’de yaşanan olumsuzluklar ve arka arkaya gelen ihlal haberleriyle sarsıldığını vurgulayarak, “2023’ün ilk çeyreğinde de benzer olayların devamı, yatırımcılar için güvenli kripto para platformlarını kritik hale getiriyor” dedi. Kripto ekosistemi daha çok kişi tarafından benimsendikçe kötü niyetli saldırganların da bu genişlemeden pay almak için farklı yöntemler denediğini söyleyen Gülyuva, “Bu bazen organize bir manipülasyon, kimi zaman da basit bir kimlik avı saldırısı olabiliyor. Öte yandan hacker grupları, NFT pazaryerlerine, yeni DeFi projelerine ve güvenlik açısından yetersiz kripto para borsalarına yönelik saldırılar düzenleyebiliyor. Olası bir siber saldırıda kayıp yaşamak istemeyen kripto para yatırımcılarının alım satım ve kripto işlem platformu seçerken güvenlik konusuna ayrıca dikkat etmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
NFT satışları geçen yıl yüzde 67,57 artarak, 101 milyon adede ulaştı. Ethereum (ETH) ekosistemindeki NFT satışları, yılı lider olarak kapattı. Spor odaklı NFT’ler 2022’de bir önceki yılın hacmini ikiye katlayarak 2,6 milyar dolarlık bir pazar haline geldi. Bu rakamın 2032’ye gelindiğinde 41,6 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Spor da topluluk, ortak değerler etrafında buluşma gibi kavramlarla NFT projelerinin temelindeki düşüncelerle uyum sağlıyor. NFT ilerleyen dönemde tıpkı bir spor kulübünün atkısı, bir futbolcunun forması gibi, hayranların özel değer atfettiği bir dijital varlık halini alacak.
