ASLI BARIŞ
Bir sonbahar gecesinde, New York sokaklarındayız. Dünyanın en güzel kadınlarından Adriana Lima, bir taksi çevirir: “Eve gitmek istiyorum. Lütfen beni eve bırak…” Taksi şoförü şaşkın, “Evin neresi” diye sorar. Cevap ise şöyle gelir: “Victoria’s Secret defilesi…”
İç çamaşır devi Victoria’s Secret, altı yıllık aradan sonra yeniden defile yapacağını işte bu tanıtım videosuyla duyurdu. Emektar model Adriana Lima, yanına iddialı bir melek ordusu alarak, yeniden ‘eve’ yuvasına konmaya hazırlanıyordu.
Bu orduda kimler yoktu ki? Gedikli melekler Alessandra Ambrosio, Doutzen Kroues, Candice Swanepoel gibi isimlerden tutun da markanın ilk temsilcilerinden Tyra Banks’e, Gigi ve Bella Hadid’den, Kate Moss ile kızı Lila’ya, eski Fransa First Lady’si Carla Bruni’den Vittoria Ceretti’ye süpermodel camiasına dair herkes bir podyumda toplandı.
Geçmişte ‘kapsayıcılık’ konusunda sağlam dayak yemiş marka yöneticileri bununla da kalmayarak, derslerine bu sefer iyi çalıştıklarını gösterircesine transbirey modeller Valentina Sampaio ve Alex Consani’yi, büyük beden top model Ashley Graham’ı da ‘kanatlandırmışlardı’
Altı yıllık aradan sonra Victoria’s Secret’ın vermek istediği mesaj açıktı aslında. “Bizi neden ‘cancel/iptal’ etmek istediğinizi anladık, dersimizi aldık. Lütfen bizi affedin…” Peki sosyal medyanın hakimi sayılan yeni nesil markayı affetmeye hazır mıydı?
Bir zamanlar modanın en seksi ve en ateşli gecesi olarak bilinen Victoria's Secret defilesi nasıl bir evrimden geçti anlamak için kısa bir yolculuğa çıkalım… Şirket, 1977'de ABD'li işadamı Roy Raymond tarafından küçük bir iç çamaşırı mağazası olarak kuruldu. Victoria ismini, Kraliçe Victoria’dan esinlenerek seçmişti, çünkü kulağa asil geldiğini düşünüyordu ve "Secret" (Sır) kelimesini, kıyafetlerin altındakini ifade etmek için eklemişti. Raymond, beş yılın ardından firmayı giyim devi Les Wexner'a 1 milyon dolara sattı - bu, şu anki değerinin çok aşağısında bir meblaydı. Raymond, daha sonra San Francisco’daki Golden Gate Köprüsü’nden atlayarak hayatına son verdi. Wexner önderliğinde ABD’nin dört bir yanında yüzlerce mağaza açıldı, ancak fark yaratan etkinlik, 1995’te New York’taki Plaza Otel’de Victoria’s Secret’ın ilk görkemli lansmanı oldu.185 ülkeye yayınlanan gösteriyi milyonlarca kişi izledi ve Naomi Campbell, Helena Christensen, Stephanie Seymour, Tyra Banks ve Karen Mulder gibi süper modeller podyuma çıktı. Bu dönemi için müthiş bir pazarlama hamlesiydi.
Marka 2000-2015 arasında altın yıllarını yaşadı. Gisele Bundchen, Heidi Klum, Alessandra Ambrosio, Adriana Lima gibi kadrolu melekler, milyon dolarlık mücevherlerle süslenen ‘fantasy bra/fantezi sutyeni’ ile podyumda salınıyor, her geçen sene yeni isimler kadroya ekleniyordu. Çömez melekler Barbara Palvin, Candice Swanepoel, Elsa Hosk gibi isimlerin saçlarını savurarak öpücük yollamasını izlemek için milyonlar ekran başına kitleniyordu.
Ancak 2018 gibi, değişen iklim ‘beden olumlama’ ‘kapsayıcılık’ gibi konuları gündeme getirdi. Ve rüzgar tersten esmeye başladı. İşin kötü tarafı, Victoria’nın kulislerinden çok kötü kokular gelmeye başladı.
2018 yılında, L Brands'in o zamanki baş pazarlama sorumlusu Ed Razek, Vogue'a verdiği bir röportajda, şirkette üst düzey kadın yöneticilerin azlığı ile ilgili şöyle konuşmuştu: “Erkekler kadınların isteklerini onlardan daha iyi anlar.” Büyük beden modellerin ilgi görmediğini iddia eden Razek, hızını alamayarak defileye "transseksüellerin" dahil edilmemesi gerektiğini düşündüğünü şöyle anlattı: "Niye mi dahil etmiyoruz? Çünkü bu 42 dakikalık bir eğlence programı. Güzel bir fantezi dünyası. Bu kadar basit."
Bu açıklamalar markanın ruhu ile ilgili tartışmaları köpürtürken, başka bir skandal patlak verdi. L Brands’in CEO’su Les Wexner’ın insan kaçakçılığı suçlamalarıyla yargılanmayı beklerken intihar eden cinsel suçlu Jeffrey Epstein ile güçlü bağları gündemdeydi. Wexner, CNBC’ye verdiği röportajda “sapkın bir ruh tarafından kandırıldığını” iddia etse de, bu günah çıkarmalar bir işe yaramadı. Wexner ve Razek istifa etse de, tüm bunlar markayı kurtarmaya yetmedi: 2020 yılında, The New York Times, şirketin içinde kadın düşmanlığı, zorbalık ve taciz kültürü olduğuna dair bir araştırma yayınladı. 30'dan fazla mevcut ve eski yönetici, çalışan ve modelle yapılan röportajlara yer verdi. Ortaya çıkan tablo, markanın kurumsal rengi pembe değil, kadınlar için zifiri karanlıktı. Sosyal medyanın hakimi ‘cancel culture/iptal kültürü’ duruma karşı bir tavır üretmekte tabii ki gecikmedi. 2019’da ise marka, 1995’ten bu yana ilk kez ünlü defileyi yapmama kararı aldığını açıkladı.
Victoria's Secret, 2021'de L Brands'ten ayrılarak halka açık bir şirket oldu. O zamandan beri marka, daha çeşitli, büyük beden ve vücut olumlu modelleri ve kampanyalarındaki mesajlarla daha fazla kadına ulaşmak için imajını tamamen yeniledi.
2023 yılında, marka Amazon Prime Video’da "Victoria's Secret Dünya Turu" adlı yenilenmiş bir moda şovunu başlattı. Bu şovda Gigi Hadid ve Candice Swanepoel gibi modeller ve Doja Cat ve Sabrina Carpenter gibi sanatçılar yer aldı.
Bu sene ise melekler daha önce hiç olmadığı kadar kadın gücünün altını çizer şekilde podyumdaydı. Cher, Tyla ve Lisa gibi sanatçılardan tutun da her yaştan, ırktan ve bedenden modellere marka daha farklı bir döneme girdiğinin altını çiziyor gibiydi.
Peki bu tavır ne kadar samimi göründü ya da karşılık buldu? Sosyal medya platformları, gösterinin ‘onu o yapan’ eski ihtişamından eser kalmadığına ve "politik doğruculuk" ile ilgili çabaların göze sokulmasından yana yorumlarla doldu taştı. Yorumlar, markanın ırksal adaletsizlik ve ayrımcılıkla mücadelede kullanılan bir terim olan ‘Woke culture’a yaranmak için ruhunu kaybettiği yönündeydi. Örneklerle gidelim: “Kanatlar yeterli kadar görkemli değildi/Modellerin üzerindeki sihir tozu silinmişti/Meleklerin saçları yeteri kadar uçuşmuyordu bile/ Mücevherli sutyenler nerede?/ Sahi neden böyle bir şova ihtiyaç var?” Şüphesiz yeni kuşak bir kez “alın kellesini” dedikten sonra, kolay kolay geri vites yapmıyor. Ancak Victoria’nın melekleri, bu durumu tersine çevirebilecek mi, bunu zaman gösterecek.
