ADA ÜNLÜ
The Devil Wears Prada filminde Meryl Streep'in karakterinin saf asistanı Andy'yi canlandıran Anne Hathaway’in "mavi kazak" konuşmasını hatırlayın.
Moda trenlerini belirleyen isimler, sokak modası ve popüler kültürün yanı sıra podyum gösterilerini gözlemler ve bunun sonucunda ise yeni trendleri açıklarlar. Oysa bugün, yapay zeka, bu tahminlerin ötesine geçerek moda endüstrisini daha sürdürülebilir hale getirmeyi hedefliyor.
Yapay zeka teknolojileri son yıllarda giderek daha güçlü hale geldiğinden, moda trendlerini belirleyen ajanslar büyük veriyi değerlendirmeyi tercih ediyor. Yani trendler artık tahminlere göre değil, gerçek verilere göre belirleniyor.
The Guardian gazetesinde yer alan bir habere göre; renk paletlerinde ya da etek boyu kararlarında az da olsa hataya düşmek bir şirketin kârlılığı üzerinde önemli sonuçlar doğurabileceğinden, küresel olarak yaklaşık 2 milyar dolar değerinde bir sektör için bu son derece olumlu bir gelişme.
Uzmanlara göre, yapay zeka kullanımının dünya çapındaki tüm emisyonların en az yüzde 4'ünden sorumlu olduğu tahmin edilen ve her yıl 92 milyon tondan fazla kumaşı çöpe atan moda endüstrisinin karbon ayak izi üzerinde de büyük etkileri olabilir.
Moda trendleri konusunda önemli araştırmalara imza atan Dr. Michal Koren, "Doğru trend tahminleri israfı azaltabilir, tasarruf sağlayabilir ve şirketlere rakipleri karşısında avantaj sağlayabilir. Trend tahminlerde yapay zeka araçlarını kullanmak, yanlış tahmin olasılığını azaltarak moda endüstrisini daha sürdürülebilir hale getirmeye katkıda bulunabilir" diyor.
H&M'in Stockholm'deki genel merkezinde moda istihbarat ekibini yöneten Lise-lotte Löveborg, "Trend tahminlerimizi sürekli iyileştirmek ve yalnızca satabileceğimiz kadarını üretmek, 2040 yılına kadar net sıfır olma hedefimize ulaşmak için bulmacanın önemli bir parçası. Bu amaçla, yapay zekanın tahmin sürecimizde nasıl bir rol oynayabileceğini keşfetmeye başlıyoruz" haberini veriyor.
Markalar, her yıl ne üreteceğine ve ne kadar üreteceğine karar vermek için bazı tahminlerde bulunur. Bu tahminler genellikle geçmiş satış verilerine ve mevsimsellik gibi temel faktörlere dayanır. Mesela, kar lastikleri kışın daha fazla satar, dondurma ise yazın.
Ancak moda sektöründe tahmin yapmak daha zor olabilir. Öncelikle, duygular ve estetik gibi ölçülmesi daha zor olan faktörler, moda trendleri üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir. Sosyal ve kültürel hareketler de trendleri büyük ölçüde etkileyebilir. Örneğin bu yaz Barbie filminin gösterime girmesi sırasında pembe renginin piyasayı nasıl etkilediğini biliyoruz. Ya da Covid-19 zamanında, herkesin eve kapandığı zamanlardaki pijama modasını hatırlıyoruz.
Dr. Michal Koren, "Moda endüstrisinin hızlı temposu, trendlerin bir gecede değişebileceği anlamına da geliyor” diyor. Tasarımcı Karl Lagerfeld'in bir zamanlar söylediği gibi, "Modanın özü değişebilirliktir." Bu da, Haziran ayında moda olan bir şeyin Ekim ayına kadar kendini eskitmiş olabileceği anlamına gelir.
Paris'teki Sorbonne Üniversitesi'nde yapay zeka ve makine öğrenimi alanında doktorasını tamamladıktan sonra 2013 yılında moda trendlerini belirleyen yapay zeka şirketi Heuritech'i kuran Tony Pinville, "Amaç, markaların insanların şu anda ne giydiklerini ölçmelerine yardımcı olmak ve mevcut tüm veriler sayesinde insanların gelecekte ne giyeceklerini tahmin edebilmek. Amaçlarımızdan biri moda endüstrisindeki stok fazlası sorununu çözmek, çünkü şu anda dünya çapında moda ürünlerinin yüzde 25'i hiç satılmıyor" diyor.
Oysa her gün dünyanın dört bir yanından gelen milyonlarca veriyi analiz edebilen yapay zeka yaşanan değişimi net bir şekilde ortaya koyabiliyor. Bu da tasarımcılara ve markalara doğru karar almalarında önemli bir araç sunuyor.
