Didem ERYAR ÜNLÜ
Sabancı Vakfı, yarım asra yakın bir süredir toplumsal gelişime katkı sunmak için çalışıyor ve toplumsal sorunların sanat aracılığıyla çok daha iyi ifade edilebileceğine inanıyor.
Yedi yıl önce bu kapsamda Sabancı Vakfı Kısa Film Yarışması ile gençlere seslenmek, gençleri sanata teşvik etmek, onların kendi potansiyellerini keşfetmelerine destek olmak ve toplumsal sorunların sanat ve sinema ile ne kadar güçlü bir anlatıma sahip olduğunu göstermek üzere uzun soluklu bir yolculuğa çıkıldı.
“Kısa Film Uzun Etki” sloganıyla düzenlenen yarışmanın amacı, “sinemanın yaratıcı bakış açısından yararlanarak toplumsal konularda farkındalık ve bilinç oluşturmak ve genç sanatçıların yetişmesine destek olmak” şeklinde tanımlandı.
Yedi yıldır devam eden Kısa Film Yarışması’nın Sanat Yönetmenliğini Zeynep Atakan üstleniyor.
Yarışma bugüne kadar; “Mülteci Kadınlar”; “Çocuk İşçiler”; “Ayrımcılık”; “Dijital Yalnızlık”; “Değişen İklimler, Değişen Hayatlar”; “Yeni Dünyada Yeni Meslekler” temalarında düzenlendi. Bu yılın teması ise “Ne Eğitimde Ne İstihdamda Yer Alan Genç Kadınlar” olarak belirlendi.
Temanın sloganı da son derece anlamlı; “Başrolde İlk Kez… Hayattaki rollerine kendileri karar vermek isteyen tüm kadınlar için şimdi başrolde olma zamanı.”
Türkiye’de ne eğitimde ne istihdamda (NEET) yer alan genç kadın sayısı 3,5 milyona ulaşıyor. Sabancı Vakfı, genç kadınların karşılaştığı zorlukları anlamak ve çözüm geliştirmek amacıyla geçtiğimiz yıl Şubat ayında Geleceğini Kuran Genç Kadınlar projesini hayata geçirdi. Sabancı Vakfı tarafından desteklenen, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı işbirliğinde, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ile yürütülen proje 18-29 yaş aralığındaki 3,5 milyon genç kadının, ekonomik ve toplumsal hayata katılımlarını artırmyı hedefliyor.
Sabancı Vakfı NEET genç kadınların sorunlarını beyaz perdeye taşıyarak farkındalık oluşturmak amacıyla genç sinemacıların bu konuya odaklanmaları için yıl boyunca sosyal medya üzerinden konuyla ilgili yoğun paylaşımlarda bulundu.
Bu anlamlı yolculuğu, Nevgül Bilsel Safkan ve Zeynep Atakan’dan dinledim.
Bu yıl 7’ncisi düzenlenen ve teması “Ne Eğitimde Ne İstihdamda Yer Alan Genç Kadınlar” olan Sabancı Vakfı 7. Kısa Film Yarışması’nın kazananı “Kız Evi” adlı yapıtlarıyla Mustafa Solmaz ve Ece Akın oldu. İkincilik ödülü, “Peki Bu Kadın Kim?” adlı yapıtıyla Dilşad Demir’e; üçüncülük Ödülü ise “Çamaşır İpi” adlı yapıtıyla Hüseyin Urçuk’a gitti. Sosyal Etki Ödülü, “Çiçek Açar” adlı yapıtı ile Süheyla Noyan’a; mansiyon ödülleri ise “Balık Tutmak İstiyorum” adlı yapıtı ile Melihat Ağgül ve “Örüntü” adlı yapıtı ile Erkan Seçin’e verildi. Yarışmaya bu yıl Türkiye’nin 33 farklı ilinden 153 film başvurdu. Finale kalan 7 filmin yönetmen koltuğunda ise kadınlar vardı. Bu yıl başvuru yapanların yüzde 49’u kadın yönetmen ve yapımcılardan oluştu. Bu, 7 yıl boyunca elde edilen en yüksek oranı ifade ediyor. Yarışmanın birincisi 25 bin TL, ikincisi 20 bin TL, üçüncüsü de 15 bin TL ile ödüllendirildi.
Seneye 50. yılını kutlayacak Sabancı Vakfı ilk günden bu yana kadınlar-kızlar, engelli bireyler ve gençler olmak üzere üç odak belirleyerek önemli çalışmalaryaptığını aktaran Nevgül Bilsel Safkan, şöyle devam ediyor: “Bundan iki sene önce; büyük bir etki projesi hayata geçirmeye karar verdik ve Türkiye’nin sorunlarını ortaya koyan bir saha çalışması yaptık. Bu çalışmanın sonucunda, toplumsal cinsiyet eşitliği en önemli sorun olarak karşımıza çıktı. İkinci sorun ise, ne eğitimde ne istihdamda yer alan (NEET) genç kadınlar oldu. Bu alanın en fazla katkı vereceğimiz alan olduğunu gördük. İki yıllık araştırma sürecinin ardından, geçtiğimiz yıl şubat ayında Geleceğini Kuran Genç Kadınlar projesini hayata geçirdik. Türkiye’de 18-29 yaş aralığındaki gençlerin yüzde 37,4’ü NEET grubunda yer alıyor. Erkeklerde bu oran yüzde 24,4 iken genç kadınlarda oran yüzde 50,5’e çıkıyor. Ülkedeki her iki genç kadından biri eğitime devam etmiyor veya herhangi bir işte çalışmıyor. Bu oran da yaklaşık 3,5 milyon genç kadına denk geliyor. Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında en yüksek NEET oranına sahip ülke konumunda.
“NEET kadınların mevcut durum ve ihtiyaçlarını tespit etmek ve sektörel ihtiyaçları anlamak amacıyla İnsani Gelişme Vakfı (İNGEV) saha araştırmaları gerçekleştirdi.
Yaptığımız araştırmalara göre genç kadınların eğitimde ve istihdamda olmama durumu büyük ölçüde aile kararlarına bağlı. Kadınlara yüklenen çocuk, yaşlı, engelli bakımı gibi sorumluluklar, geleneksel toplumsal cinsiyet rolleri, ataerkil yapı, erken yaşta ve zorla evlilikler ile iş gücüne katılımdaki eşitsizlikler sorunların ana kaynağı olarak öne çıkıyor. Proje için; Sabancı Vakfı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ile birlikte güçlü bir ortaklık gerçekleştirdik. Projenin pilot illeri Adana, Diyarbakır ve İzmir olarak belirlendi. Yüz yüze eğitimler 2022 yılının son aylarında başladı. Proje kapsamında Sabancı Vakfı’nın güçlü iş ortaklıkları ile birlikte belirlediği 11 pilot ilde (Adana, Ankara, Bursa, Erzurum, Diyarbakır, İstanbul, İzmir, Konya, Mardin, Trabzon ve Van) hibe desteklerinin yanı sıra kişisel gelişim ve hak farkındalığı gibi konularda eğitim, mentorluk, mesleki eğitimler gibi faaliyetler gerçekleştirilecek. Kadınlar haklarının farkında oldukları zaman, özgüvenleri de artıyor. Her il ve farklı kadın grupları için ortaya çıkan ihtiyaçlara göre tasarladık tüm süreci. Hedefimiz doğru kadını, doğru eğitimle buluşturmak.”
Bu yılın ağustos ayında projenin önemli adımlarından biri olan dijital portalı ve Fırsatlar Haritası’nı hayata geçirdiklerini açıklayan Nevgül Bilsel Safkan “Burada, kamu, özel sektör, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları tarafından yayınlanan fırsatlara yer veriliyor. Fırsatlar Haritası sayesinde, Türkiye’nin dört bir yanındaki NEET genç kadınlar; kendi bölgelerinde iş, staj, eğitim ve girişim desteği fırsatlarına kolaylıkla erişim sağlayabiliyor. Projenin adını taşıyan ve projeyle ilgili her türlü bilgiye kolayca erişme imkanı sunan geleceginikurangenckadinlar. org’da; “Fırsatlar Haritası”, “Online Eğitim”, “Mentorluk”, “Hibe Programı” gibi bölümler yer alıyor” diyor.
Vakıf olarak her zaman kültür- sanatın gücüne; farkındalık yaratmakta önemli bir araç olduğuna inandıklarını çıklayan Safkan “Bu sene 7.sini düzenlediğimiz Kısa Film Yarışması da, kadınların sorunlarına farkındalık yaratmak için etkili bir platform. Bu nedenle, bu senenin temasını da projemiz ile konuşturduk ve ‘Ne Eğitimde Ne İstihdamda Yer Alan Genç Kadınlar’ olarak belirledik. Bu güne belirlediğimiz tüm temaların evrensel sorunları kapsamasına özen gösterdik. Mülteciler, çocuk işçiler, dijital yalnızlık bunlardan bazıları…” diyor.
Sabancı Vakfı Kısa Film Platformu’nun çok net bir vizyonu olduğunu aktaran Zeynep Atakan, bu vizyonu şöyle açıklıyor: “Toplumsal sorunları sinemanın iletişimde açtığı yol ile duyurmak. Hem farkındalığı artırmak, hem de geleceğin sinemacıları için bir yol haritası çizerek, kazandıkları o farkındalıkla sinema yapmalarını sağlamak. Sanatın bu alanda etkisi çok büyük. Bundan 30 sene önce Rain Man diye bir film yapıldı ve insanlarda otizm konusunda ciddi bir farkındalık oluştu. Sinema 127 yaşında, çok genç bir sanat dalı. İlk günden bu yana, kültürlerin birbirine geçmesi, birbirlerini anlaması adına çok önemli bir araç olarak kullanıldı. Yarışmamızın yarattığı etki de çok değerli. Sinema alanında üretmek isteyen insanlar, burayı önemli bir platform olarak görüyor ve tema açıklandıktan sonra o konu üzerinde araştırma yapıyorlar. Biz de 12 ay boyunca belirlediğimiz temayı besleyecek, farkındalıkları güçlendirecek çalışmalar yapıyoruz, üniversitelerle buluşuyoruz, film kulüplerine katılıyoruz, sosyal medyadan sürekli olarak iletişim içindeyiz. Tüm filmlerin yolculuklarını takip ediyoruz. Başvuran filmlerin her birine çok değer veriyoruz ve finale kalsın kalmasın, her filme geri dönüş yapıyoruz. Yedi sene içinde yükselen bir ilgi oluştu ve etkimiz katlanarak büyüdü. Biz bir platformuz, festival değiliz; çünkü amacımız geniş bir katılım sağlamak oldu her zaman. İlk yıl bu formatın yüzde 80’ini oturtmuştuk. 5. yılınızda bir Market bölümü açtık. Finale kalamayanları da sektörün önde gelen isimleri ile bir araya getirip, onlara yol haritası belirlemeye çalışıyoruz. Öte yandan finalistlere üç gün boyunca kamp yapıyoruz; iletişim ağlarını genişletmelerine destek oluyoruz. Aslında büyük bir aile kurduk ve bir kültür oluşturduk.”
