Ece ULUSUM
Teklilerle yakında yeni albümlerden şarkılar duymaya başlayacağız. Albüm müjdeleri veren isimler arasında Katy Perry, Jennifer Lopez, Rihanna, Kaiser Chiefs, Rolling Stone var. Yerli sularda ise albüm beklenen isimler Tarkan, Gülşen, Sertab Erener, İrem Derici, Göksel, Şebnem Ferah… Playlist’lerin tozu alınacak.
Plak şirketleri müzisyenler üzerindekini her geçen gün yitirmeye başladı. Müzisyenler ya kendi plak şirketini kuruyor ya da bağımsız olarak yollarına devam ediyor. Dağıtım, reklam gibi unsurların üçüncü parti hizmet veren kurumlarla sağlanması da büyük etken. Öte yandan playlist’lere girmek üyelik sistemiyle hizmet veren online platformlar var. Plak şirketleri doğru isimlere ulaşarak bir eşik bekçisi olduğunu kanıtlamak zorunda. Sektördeki dağınıklığı anca onlar toparlayabilir…
Dünyada çevre duyarlılığı her geçen gün artıyor. Massive Attack, Jack White, Coldplay gibi müzisyenler karbon salınımını azaltmak için turnelerini iptal ediyor. Coldplay ilk sürdürülebilirlik raporunu yayınlayan müzik grubu oldu. Geri dönüşümle çevreci plak projeleri yapılıyor. Müzik festivalleri plastik kullanımlarını azaltmak için çalışıyor. Bu gibi çevreci projeler daha da artacağa benziyor.
Elbette tek türe bağlı üretim eskisi gibi mümkün değil. Ancak görünen o ki rap müziğin yükselişi durdu. Tiktok’un müzik dünyasındaki yönlendirici rolü güçlendi. Hande Yener’in 14 yıl önce çıkardığı Sopa şarkısı playlist’lerde başı çekiyor. Müzik sektörlerinden araştırmacılara göre en eski anlamıyla pop türüne yine yolculuk başlıyor.
Ofisten çıkan beyaz yakalıya, mutsuzlara, filmseverlere, dedikodu sevenlere ve nice karakteristik özelliklere göre partiler geçen yıl öne çıkmaya başladı. Bu partilerde sadece müzik ön planda değil. Kendi zevklerini paylaştığı insanlarla eğlenmek, sosyalleşmek daha ön planda.
Her geçen gün daha da hayatımıza giren yapay zekanın müzikten eksik kalması düşünülemezdi. Sadece yeni sanatçılar için önemli de değil üstelik. Beatles'ın 45 yıl sonra yeni bir parça yayınlamasında da yapay zekanın emeği var. John Lennon'ın eski kayıtlarından yapay zeka yardımıyla sesi soyutlandı, grubun hayattaki elemanlarının da katkısıyla Beatles hayranları yeni bir parçaya kavuştu. Öte yandan Universal Music Group ve Youtube, geçtiğimiz Ağustos ayında AI odaklı çalışmalar yapacaklarını duyurdu. AI üretiminin müzisyenlere ve plak şirketlerine etkilerinin olduğu artık yadsınamaz görünüyor. Youtube Blog'daki cümle de bunun göstergesi: "AI burada ve paydaşlarımızla birlikte bunu sorumlu bir şekilde kucaklayacağız."
Pandeminin ardından konserlere bir açlıkla dönsek de özellikle 20 yaş altındaki kitlenin ilgisi giderek azalıyor. Festivallerin de Z neslinin ilgisini daha çok çekecek yeni teknolojilere, daha 'instagrammable' tasarımlara, interaktif oyunlara olan ihtiyacı giderek artıyor. Dikkat süresi saniyelerle ölçülürken saatlerce aynı alanda durmak zor.
Bütün tartışmalara rağmen dijital platformların hakkını vermek gerek, müzisyenlerin en azından ölçebilecekleri bir gelir kaynağı oluşturmalarına faydaları oluyor. Ancak özellikle ABD'deki araştırmalar gösteriyor ki, son yıllarda müzisyenlerin şarkılarından kazandıkları para artsa da, enflasyon dikkate alındığında seviye 1999 yılının altında. Sosyal medyanın, özellikle TikTok'un yükselişinin yeni müzisyenleri hayatımıza kattığını biliyoruz, ancak madalyonun diğer yüzü de müzisyenlerin büyük kısmının gelir için 'influencer'lık yapmaları gerekiyor. Markalarla anlaşıp story'lerine '#işbirliği' yazmak birçok müzisyen için faturaları ödemenin tek yolu, bazıları için bu bile hayal. Önümüzdeki yıl bu hashtag'i daha çok göreceğimizse kesin. Ancak kimse Teoman’ın Tiktoker olacağını tahmin edemezdi.
Radyoların tahtını sarsan şey, birçok kişiye göre buydu: kişiselleştirilmiş müzik önerileri. Platformların algoritmaları sizin zevkinize göre beğeneceğinizi tahmin ettiği parçalarla sizi buluşturuyordu. Böylece hem siz yeni şarkıların keyfini çıkarıyordunuz, hem de gölgede kalmış müzisyenlerin bir şansı oluyordu. Ancak MIDiA'dan Mark Mulligan'a göre, algoritmalar artık böyle çalışmıyor. Sizin zevklerinizden ziyade platformlara kazandırabilecek parçalar önünüze düşüyor. Bu da ağızda bir Kral TV tadı bırakıyor, memnuniyetsizlik yaratıyor ve 2024'te bir dijital platforma atak yapacak alan tanıyor.
