DİDEM ERYAR ÜNLÜ
İngiltere’de sokaklar bir süredir oldukça hareketli. Önce, başkent Londra'da yüz binlerce kişi, Filistin'e destek gösterisi düzenledi ve barışçıl bir eylemle Gazze için ateşkes çağrısı yaptı.
Savaşın başlamasından bu yana İngiltere'de düzenlenen Filistin yanlısı gösterilerin en büyüğü olan bu yürüyüşe, -polis 300 bin rakamını verse de- 1 milyon civarında kişinin katıldığını iddia edildi.
Londra'da ayrıca 11 Kasım 1918’de 1. Dünya Savaşı'nı sona erdiren ateşkes anlaşmasının 105’inci yılı nedeniyle ‘Ateşkes Günü (Armistice Day)’ programı organize edildi. Filistin'e destek gösterisi düzenleyen gruplar, Ateşkes Günü programı bittikten hemen sonra yürüyüşü başlattı.
14 Kasım’da ise, Kraliçe Elizabeth’in eylül ayında 96 yaşında hayata gözlerini yummasından sonra Kral ilan edilen 3. Charles’ın doğum günü kutlandı. Aslında, İngiliz monarşisinde, Kral ve Kraliçenin doğum günü kutlaması olan ‘Trooping the Colour’ 1760’tan bu yana her yıl geleneksel olarak haziran ayında kutlanıyor. Bunun nedeni, haziran ayında havanın sıcak olması ve yağmur yağma ihtimalinin diğer aylara kıyasla çok daha düşük olması.
Kral Charles 75 yaşına bastığı gerçek doğum gününde, gösterişli partilerden ziyade kamu hizmetinin ön planda tutulmasını tercih etti ve Kral ile Kraliçe, açlıkla karşı karşıya olan insanlara yardım etmek için bir proje başlattı. Proje, bir yandan milyonlarca ton ihtiyaç fazlası gıda çöpe atılırken, diğer yandan gıdaya ulaşamayan insan sayısının giderek artmasına çözüm üretmeyi hedefliyor.
Evsizlere destek veren Big Issue dergisindeki bir makalede projeyi duyuran Kral 3. Charles şunları söyledi: “Gıda ihtiyacı en az gıda israfı kadar gerçek ve acil bir sorun. Hayat pahalılığı baskısı, çok sayıda aile ve bireyin besleyici öğünlerden mahrum kalmasına neden oluyor.”
Gıda Projesi, ihtiyaç fazlası gıdaları, gıda bankaları ve hayır kurumlarıyla buluşturacak dağıtım merkezleri oluşturmayı amaçlıyor. Projenin eş başkanlığını yürüten Barones Casey, “Bu ülkede her beş kişiden biri ‘gıda güvensizliği’ yaşıyor. Benim için onlar aç. İnsanlar yemek yemeden yaşıyor” diyor.
Kral 3. Charles’ın gıda projesini tanıtan bir animasyon Salı akşamı Londra'daki Piccadilly Circus'taki dijital reklam panolarında gösterildi. Aslında bu projenin tarihi bir anlamı da var. Dönemin Prensi Charles 14 Kasım 1948'de doğduğunda, savaş sonrası Britanya'da gıda karnesi uygulaması devam ediyordu.
Dönemin Prensesi Elizabeth'in ilk çocuğunun doğumunu kutlamak üzere, aynı gün çocuk sahibi olan her aileye bir hediye gıda paketi verilmesi planlanmıştı.
Ulusal Arşiv kayıtlarına göre, bu kemer sıkma döneminde sabun, tereyağı, kurutulmuş yumurta, bal, marmelat, domuz pastırması ve sığır eti gibi ürünlerin yer aldığı 2 bin 600'den fazla hediye paketi dağıtıldı.
Kral 3. Charles, 75. yaş günü kutlamalarına,75 yaşındaki önemli isimleri ve kurumları davet etti. Davetliler arasında İngiliz Ulusal Sağlık Sistemi (NHS) temsilcileri de vardı.
Resepsiyona 400 hemşire ve ebenin yanı sıra, Sağlık Bakanı Victoria Atkins de katıldı.
Her ne kadar Kral 3. Charles toplumsal faydaya öncelik verse de, Prenses Diana ile olan evliliğindeki sadakatsizliğinden dolayı İngiliz toplumu tarafından çok fazla sevilmiyor ve kraliyet ailesinin diğer üyelerine kıyasla daha az saygı görüyor.
Nisan 2022'de Ipsos tarafından yapılan bir ankete göre İngilizlerin neredeyse yarısı Charles'ın oğlu Prens William'ın bir sonraki kral olmasına izin vermesi gerektiğini düşünüyor. YouGov anketine göre ise Charles, annesi, gelini Kate, oğlu William, babası Prens Philip, kız kardeşi Prenses Anne ve yeğeni Zara Tindall'ın ardından en popüler yedinci kraliyet mensubu konumunda.
Bu arada Charles, son dönemde hayır kurumlarına yaptığı bağışlarla ilgili tartışmalara karıştı. Temmuz ayında Sunday Times of London, 11 Eylül teröristi Usame bin Ladin'in üvey kardeşlerinin 2013 yılında Galler Prensi'nin Hayırseverlik Fonu'na 1,2 milyon dolar bağış yaptığını bildirdi. Charles'ın resmi ofisi Clarence House, kraliyet ailesinin bu bağışı şahsen talep etmediğini söyledi.
Bu arada Charles'ın çevre ve iklim krizi ile mücadele alanındaki çabaları övgü alsa da, bilim insanları Charles'ın savunduğu birçok konuya dair endişelerini dile getiriyorlar. Örneğin, 2019 yılında homeopatik tıbba odaklanan bir grubu desteklemesinin ardından, kanıta dayalı bilimi teşvik eden İyi Düşünce Topluluğu tarafından ‘bilim karşıtı’ olarak nitelendirdi.
Netflix dizisi The Crown'a tarih danışmanlığı yapan biyografi yazarı Robert Lacey, Charles'ın kırsal kesim, ekoloji ve İngiliz mirasıyla ilgili konulara odaklanarak ‘siyasi açıdan tartışmalı alanlardan’ uzak durduğuna inanıyor.
Oysa, The Guardian'ın eline geçen ve Charles'ın karalamaları nedeniyle 'siyah örümcek notları' olarak adlandırılan 27 not, kraliyet ailesinin Irak Savaşı sırasında askeri helikopter siparişlerinden, ‘Patagonya’da yasadışı balık avına’ kadar bir dizi konuda lobi faaliyetlerinde bulunduğunu ortaya koymuştu.
Siyasi konulardaki aktivizmi göz önüne alındığında, Kral 3. Charles’ın siyasi olarak açık sözlü bir hükümdar olup olmayacağını zaman gösterecek. Chicago Üniversitesi İngiliz tarihi uzmanı James Vaughn’un sorusu önemli: "Yazılı olmayan anayasadaki rolünü kullanarak, İngiliz hükümetinin politikaları ve düşünceleri üzerinde annesinin yapmaya çalıştığından daha fazla etkiye sahip olmaya çalışacak mı, çalışmayacak mı? Asıl soru bu…”
Charles’ın 2013 yılında Time Dergisi’ne yaptığı bir yorum ise, saltanatını hak edip etmediğini ve bu işe uygun olup olmadığını sorgulayan herkese bir cevap niteliğinde: "Çok fazla şeyi çöpe atıyorsunuz, fakat dikkat edin, sonunda onlarda bir değer olduğunu keşfedebilirsiniz.”
Kral 3. Charles, geçen hafta hayır kurumlarını Prince's Trust ve Prince's Foundation yerine King's Trust ve King's Foundation olarak yeniden adlandırdı. Bu karar, kontrolü bir sonraki nesle devretmek yerine, çalışmaya devam edeceği mesajını verdi.
Kral, bu ayın sonunda Dubai'de düzenlenecek olan COP28 iklim değişikliği zirvesinde konuşma yapmaya hazırlanıyor. 75 yaşındaki Kral Charles şu anda Elizabeth II, Victoria, George III, Edward VIII ve George II'nin ardından tarihteki en yaşlı altıncı İngiliz hükümdarı konumunda.
Kate Middleton ve Prens William, Kral Charles'ın doğum günü kutlamalarını sosyal medyaya taşıdı. Prens William ve Prenses Kate'in ekibi X ve Instagram'da bir doğum günü pastası emojisiyle birlikte, aile fotoğrafları paylaştı. İlk fotoğrafta Charles ve William 2004 yılında İsviçre'nin Klosters kentinde yaptıkları kayak tatili sırasında kollarını birbirlerine dolamış bir şekilde görülüyor. İkincisi ise Charles'ın Eylül ayında Kraliçe Camilla ile birlikte Fransa'ya yaptığı resmi ziyaret sırasında İngiliz büyükelçisinin konutundaki ağaç dikme töreninde çekilen tek başına bir fotoğraf. Üçüncü fotoğraf ise Haziran ayında Trooping the Colour sırasında çekilmiş. Fotoğrafta Kral Charles ve Kraliçe Camilla, Prens William ve Prenses Kate'in yanı sıra üç çocukları Prens George, Prenses Charlotte ve Prens Louis geçit töreni sırasında Buckingham Sarayı'nın balkonunda görülüyor.
Kral 3. Charles, başlattığı proje ile milyonlarca ton ihtiyaç fazlası gıda çöpe atılırken, diğer yandan gıdaya ulaşamayan insan sayısının giderek artmasına çözüm üretmeyi hedefliyor.
