Selenay YAĞCI
Dünyanın en zengin isimlerinden Tesla’nın ve SpaceX’in sahibi Elon Musk ve Twitter arasındaki pazarlık anlaşmayla son buldu. Elon Musk, Twitter’ı hisse başına 54,20 dolardan 44 milyar dolar ödeyerek satın aldı. Twitter’ın Yönetim Kurulu Başkanı Bret Taylor, satışı “Hissedar ve çalışanlar için en iyi plan” olarak yorumladı. Peki Musk Twitter’dan ne istiyor? Uzmanlar, Musk’un asıl istediğinin hesap vermeme özgürlüğü olduğunu savunuyor. Diğer taraftan Twitter’ın sosyal medya gücünün, Elon Musk’un metaverse geleceğine adım atması için gerekli olduğunu savunanlar da var. Metaverse’a karşı çıksa da alında şirketi Neuralink ile bir nevi metaverse evrenine hazırlandığı iddia ediliyor. Neuralink, insan beynini bilgisayarlara bağlayacak bir altyapı kurmak için çalışmalar yapıyor.
Twitter yönetimi ile Musk arasındaki taht oyunları, mart ayında Elon Musk’un Twitter hisselerinin yüzde 9’unu aldığını tweet’ini atmasıyla başladı. Twitter hisselerinin yüzde 9’unu ele geçiren Elon Musk, bu hisseler ile yönetim kuruluna giremeyeceğini anlayınca Twitter yönetim kurulu başkanı Bret Taylor’a hitaben yazdığı mektupta, şirketin mevcut halinin potansiyelini yansıtmadığını ifade ederek “Sonuç olarak şirketin yüzde 100’ünü 54,20 dolar nakit ile almayı teklif ediyorum. Teklifimin kabul edilmemesi halinde hissedar olarak konumumu gözden geçirmem gerekecek” ifadelerini kullanmıştı. Bu tehditkar mektubun ardından Twitter yönetimi ABD sermaye piyasalarında “şirket istilacıları”na karşı bir korunma çözümü olan “zehir hapı” yöntemini uygulamaya koymaya karar verdi.
Elon Musk, Twitter’ı ele geçirmeye kararlı olduğunu Tesla hisselerini teminat göstererek başta Morgan Stanley olmak üzere birçok bankadan bulduğu 13 milyar dolarlık kredi ile gösterdi. Elon Musk’ın hafta sonu Twitter hissedarlarına yaptığı sunumun ardından sunuma katılan bazı hissedarlar Twitter yönetimine ulaştı ve teklifin ciddiye alınmasını istedi. Ardından Twitter yönetimi önce bankacılarla masaya oturdu ve birkaç brifing aldı. Bankacılar, Twitter yönetimine iç açıcı şeyler söylemediler. Banka analistleri, Twitter yönetimine şirketin satılmadığı sürece hisselerin toparlanmasının pek olası olmadığını söyledi. Bu görüşmelerden sonra Twitter yönetim kurulu başkanı Bret Taylor “Hissedar ve çalışanlar için en iyi plan” diyerek Twitter’ın hisse başına 54,20 dolardan Elon Musk’a satıldığını açıkladı. Twitter’dan yapılan açıklamada işlemin tamamlanmasının ardından Twitter'ın Elon Musk'ın da dediği gibi özel bir şirket haline
geleceği kaydedildi.
Musk, “İfade özgürlüğü, işleyen bir demokrasinin temel taşıdır ve Twitter, insanlığın geleceği için hayati önem taşıyan konuların tartışıldığı dijital şehir meydanı” ifadesini kullandı. Musk bir de Twitter’ı bot hesaplardan temizlemek için kimlik zorunluluğu getireceğini söyledi. Uzmanlar, Musk’ın ifade özgürlüğü yaklaşımının doğrudan ifade özgürlüğünü azaltan bir hamle olacağını söylüyor. Ancak Musk, “Son derece güvenilir ve geniş kapsamlı bir kamusal platforma sahip olmanın medeniyetin geleceği için son derece önemli olduğuna” karar verdi. Sosyal medyada devam eden tartışmalar, Musk’ın Twitter’ı almasına en çok sevinen grubun Cumhuriyetçiler olduğunu gösteriyor ancak Donald Trump bir televizyon kanalına “Twitter’a geri dönmeyeceğim” açıklaması yaptı. Demokrat senatörler ise Musk gibi süper zenginlerin daha iyi vergilendirmesi gerektiği önerilerini yeniden masaya sürüyor.
2009’dan bu yana Twitter’da olan Elon Musk’un 84 milyon takipçisi var ve Musk paylaşımlarıyla birçok kez özellikle kriptopara piyasalarında önemli hareketlere yol açmıştı. Ayrıca Musk Tesla’yı hisse başı 420 dolara tekrar özel şirkete dönüştüreceğine ilişkin paylaşımlarıyla ABD sermaye piyasalar kurumuyla davalık olmuş ve Musk ve Tesla’ya ayrı ayrı 20 milyon dolar ceza kesilmişti. Bu cezalar Musk’ın yatırımcı kararlarını etkileyen paylaşımlar yapmasına engel olamadı: 2020’de “Tesla hisseleri çok yüksek” diyerek şirketin değerinden 14 milyar dolar silinmesine neden olurken, 2021’de de servet vergisi ile ilgili tarışmalar sürerken “şirket hisselerinin yüzde 10’unu satıp satmayacağını soran” bir anket yapmıştı.
Musk’un şimdiye kadar yaptığı paylaşımlardan “platformdaki bot hesapların kapanmasını, her kullanıcının gerçek kişi olması için çabalamayı, tweet’lerde bir edit seçeneği olmasını, açık kaynak algoritma kullanılmasını ve ifade özgürlüğünün olmasını” istediğini biliyoruz. Ancak uzmanlar Musk’ın içerik moderasyonunda temel alacağı ‘ifade özgürlüğü’ tanımıyla dezenformasyon ve yanlış yönlendirici propaganda kampanyalarının gri bir alanda örtüştüğünü söylüyorlar.
Twitter tarafından yapılan duyuruda Musk’ın 25.5 milyar dolarlık finansman sağladığı, 21 milyar dolar ise varlık taahhüdünde bulunduğu ifade ediliyor. Musk yaptığı bir açıklamada Twitter’a sahip olmanın medeniyetin geleceği için çok önemli olduğunu, bu sebepten maliyetini hiç önemsemediğini söylemişti.
Twitter’da yüzde 2.36’lık hissesi bulunan, Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey, söz konusu satıştan 974 milyon dolar nakit pay aldı. Dorsey satın alma sonrasında yaptığı açıklamasında “Platform için en güvendiğim çözüm bu oldu. Wall Street, Twitter’ın sahibiydi ve bir şahsın satın alması doğru bir ilk adım oldu. Şirket olarak Twitter her zaman öncelikli sorunum ve en büyük pişmanlığımdı. Bu sorunu çözmek için Elon, güvendiğim tek çözüm” dedi.
Süreç baştan sona 2013 yılında Netflix’in yüzde 10’unu ele geçirmiş ve Netflix yönetiminin “zehir hapı” planıyla hisseleri tekrar satmış efsanevi yatırımcı Carl Icahn’ın yatırım tarzı ve planını hatırlatıyor. Elon Musk, Carl Icahn’ı rehber edinmiş olabilir. Elon Musk’ın geçen haftalarda TED konuşmasında yaptığı açıklama piyasaya Carl Icahn’ı hatırlatmıştı. O andan itibaren Carl Icahn ile Elon Musk’ın şirket istilacılığını kıyaslayan makaleler yazıldı. Carl Icahn, 2013 yılında hisse başına 58 dolardan 5.5 milyon hisse alarak Netflix’in yüzde 10’unu satın almıştı. Icahn’ın işlemi SEC’e bildirmesiyle Netflix hisseleri yüzde 14 yükseliş sergiledi. Bu durum Netflix yönetiminin bir adım atmasına neden oldu. Netflix yönetimi Carl Icahn’a karşı harekete geçerek zehir hapı yöntemini uygulamaya koydu. Netflix yönetiminin hissedarlar ve yönetim üzerindeki gücü Carl Icahn’ın Netflix’in tamamını ele geçirmesini engelledi. Carl Icahn elindeki Netflix hisselerini zehir hapı adımı sonrası sattı. Carl Icahn’ın yöntemi, hedefteki şirketin halka açık hisselerini toplayarak yönetim kurulunu masaya oturmaya zorlamak üzerineydi. Carl Icahn, ABD piyasalarının istilacı ruhunu yansıtan en güçlü aktörlerinden biri. 1980’lerin en acımasız şirket istilacılarından biri olarak biliniyor. Hatta söylenen o ki Oliver Stone, Wall Street filminde Michael Douglas’a En İyi Oyuncu Oscar’ını kazandıran karakter Gordon Gekko’yu yaratırken Carl Icahn’dan ilham aldı. Zehir hapı ise şirketlerin saldırganca satın alınmasını engelleyen bir yöntem olarak 1980’lerin vahşi kaldıraçlı satın alma dalgasının (LBO) ortasında icat edildi. Zehir hapı, ilgili şirketin yönetim kurulu tarafından uygulamaya koyuluyor. Bu yöntemler hisseleri çoğaltıp piyasaya yaymak ya da mevcut hissedarların daha uygun fiyata daha fazla hisse almasını içeriyor.
